1. Skip to Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer>
  • Tytuł:
    Twierdza: Rozkaz wyjazdu (1)
  • Data utworzenia:
    21.03.2010
  • Autor:
    Lothar-Günther Buchheim
  • Autor recenzji:
    Jatzoo
  • Wydawca:
    Bellona, Warszawa 2010
  • ISBN:
    978-83-11-11659-7
  • Okładka:
    Miękka
  • Liczba stron:
    334
  • Ocena recenzenta:
    2
  • Ocena czytelników:
    (2 głosów)

Lothar-Günther Buchheim jest znany na całym świecie jako autor bestselleru "Okręt". Na jego podstawie nakręcono równie udaną ekranizację pod tym samym tytułem, która przyćmiła swój książkowy pierwowzór (ale zarazem rozsławiła Buchheima jako powieściopisarza). Autor kazał dość długo czekać na kontynuację swojego największego dzieła. Dopiero 20 lat później ukazuje się cykl "Twierdza", który jest bezpośrednią kontynuacją historii przedstawionej w "Okręcie".

Cała powieść licząca w sumie około 1500 stron składa się z następujących części:

  • "Rozkaz wyjazdu"
  • "Przez piekło do Brestu"
  • "Na pokładzie U-730"
  • "Przerwane okrążenie"
  • "Kierunek Rzesza"

Tak jak i w przypadku "Okrętu" Buchheim opisuje swoje wojenne przeżycia, i książkę można potraktować jako swoistą autobiografię. W pierwszej części zatytułowanej "Rozkaz wyjazdu", autor przedstawia swoje losy od chwili zejścia na ląd z okrętu podwodnego, i otrzymania wezwania do stawienia się w Berlinie. Przez kolejne tomy powieści, będzie przemierzać całą okupowaną Europę, którą Hitler dumnie nazwał "Twierdzą Europa". W Buchheimowski sposób będziemy mogli doświadczyć opisu wszystkiego, co autor przeżył podczas swojej podróży.

Pierwszym i naturalnym posunięciem jest porównanie "Rozkazu wyjazdu" do "Okrętu". Niestety, pomimo wielu nawiązań do najsłynniejszej książki autora, nie można powiedzieć, że nowy cykl chociaż trochę dorównuje swojej starszej poprzedniczce. Największym zarzutem jaki można postawić, to przekaz książki. Od pierwszych stron ma się wrażenie, że książka służy tylko i wyłącznie jednemu celowi - wybieleniu roli autora jaką odegrał w wojnie, i zaprzeczeniu, że w jakikolwiek sposób był związany z nazizmem.

Zupełnie nie zrozumiały jest atak Buchheima na Karla Dönitza (głównodowodzącego Kriegsmarine w końcowej fazie wojny). Autor przedstawia go jako nazistę pozbawionego jakichkolwiek skrupułów, będącego marionetką w rękach Hitlera, i który dla władzy jest w stanie poświęcić wszystko i wszystkich. Nie można negować tego, że był on jedną z wielu osób które brały bardziej niż czynny udział w wojnie i od decyzji którego zależały jej losy, ale po raz kolejny ma się wrażenie, że autor czyni to tylko po to, aby przedstawić siebie jako jedynego Niemca, który przeciwstawiał się nazizmowi, i widział do czego on prowadzi. I co najgorsze, to jest tylko jeden z wielu przykładów, gdzie Buchheim stosuje tego typu propagandę.

Jak zwykle w przypadku wydawnictwa Bellona, nie może obejść się bez kilku słów krytyki odnośnie jakości tłumaczenia. Przez pierwszą część książki (kiedy akcja toczy się na terenie Francji) pomimo dość częstych dialogów i narracji autora w tymże języku, nie są one tłumaczone. Dla osoby nie znającej biegle języka francuskiego, jest to dość kłopotliwe i pozostawia pewien niedosyt - co w przypadku jeżeli autor powieści chciał w ten sposób coś wyartykułować i podkreślić? Kolejną bolączka jest nagminne używanie niepoprawnej formy "łódź podwodna". Co ciekawe, im bliżej zakończenia książki tym częściej używana jest prawidłowa forma "okręt podwodny". Czyżby w trakcie tłumaczenia ktoś zwrócił tłumaczowi na to uwagę? Szkoda tylko, że chęci do stosowania się do tej zasady starczyło tylko na pozostałą do przetłumaczenia część książki, a nie na całą.

Podsumowując, można mieć tylko nadzieję, że kolejne tomy z cyklu będą bardziej rzeczowe, i zamiast Buchheimowskiej propagandy dostaniemy to, czego wszyscy od niego oczekują - cyklu powieści na poziomie "Okrętu".

Plusy:
  • kontynuacja "Okrętu"
  • może w kolejnych tomach będzie lepiej
  • Buchheimowski styl opisu otaczającego świata
Minusy:
  • jako kontynuacja "Okrętu" z U-Bootami mało związana
  • ukazanie autora jako jedynego sprawiedliwego
  • braki tłumaczenia z języka francuskiego
  • błędy tłumaczenia ("łódź podwodna")