1. Skip to Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer>

U-30 typ VIIA

Moderatorzy: Jatzoo, Brodołak

Posty: 1 • Strona 1 z 1

U-30 typ VIIA

Postprzez Brodołak » 19.03.06, 15:16

U-30 Typ VIIA

Stocznia: Deutsche Schiff und Maschinenbau AG, (AG Weser) Bremen
Nr budowy: 911
Zamówienie: 01.04.1935
Położenie stępki: 24.01.1936
Wodowanie: 04.08.1936
Wcielenie do służby: 08.10.1936
Nr pocztowy: M 05 559

Przebieg służby:
08.10.1936 - 31.08.1939 - Flotylla U-bootów Saltzwedel, Wilhelmshaven (okręt bojowy)
01.09.1939 - 31.12.1939 - 2 Flotylla U-bootów, Wilhelmshaven (okręt bojowy)
01.01.1940 - 30.11.1940 - 2 Flotylla U-bootów, Wilhelmshaven/Lorient (okręt bojowy)
01.12.1940 - 16.12.1942 - 24 Flotylla U-bootów, Danzig (okręt szkolny)
16.12.1942 - ?.05.1943 - wycofany ze służby
?.05.1943 - 30.11.1943 - 24 Flotylla U-bootów, Danzig (okręt szkolny)
01.12.1943 - 12.01.1945 - 22 Flotylla U-bootów, Gotenhafen (okręt szkolny)
04.05.1945 - Zatopiony w zatoce Kupfermühlen, w 1948 roku wrak pocięto na złom

Dowódcy:
08.10.1936 - 31.10.1938 - KL Hans Cohausz
15.02.1938 - 07.08.1938 - KL Hans Pauckstadt
01.11.1938 - ?.09.1940 - OL Fritz-Julius Lemp
?.09.1940 - 31.03.1941 - KK Robert Prützmann
01.04.1941 - ?.04.1941 - OL Paul-Karl Loeser
?.04.1941 - 22.04.1941 - OL Hubertus Purkhold
23.04.1941 - 09.03.1942 - OL Kurt Baberg
10.03.1942 - 04.10.1942 - OL Hermann Bauer
05.10.1942 - 16.12.1942 - LT Franz Saar
?.05.1943 - 01.12.1943 - LT ~ OL Ernst Fischer
02.12.1943 - 14.12.1944 - OL Ludwig Fabricius
17.01.1945 - 23.01.1945 - OL Günther Schimmel

Odbyte patrole bojowe: 8

Zatopione statki handlowe: 16 (86.165 BRT)

Zatopione pomocnicze okręty wojenne: 1 (325 BRT)

Uszkodzone statki handlowe: 1 (5.642 BRT)

Uszkodzone okręty wojenne: 1 (31.100 BRT)

Patrol 1 (22.08.1939 - 27.09.1939)
22.08. U-30 pod dowództwem Fritza-Juliusa Lempa wypłynął z Wilhelmshaven, by zgodnie z rozkazem, zająć pozycję w rejonie skały Rockall. W razie wybuchu wojny Fritz-Julius Lemp, miał za zadanie atakować nieprzyjacielskie statki i okręty. 03.09. około godz. 19:40 U-30 zauważył w kwadracie AM 19 a następnie zaatakował dwoma torpedami płynący w zaciemnieniu duży statek, który został zidentyfikowany jako krążownik pomocniczy lub transportowiec wojska(1). Jedna z wystrzelonych torped była celna. Ponieważ statek nie tonął, po zapadnięciu zmierzchu U-30 wynurzył się i zbliżywszy się niezauważenie do celu, wystrzelił do niego kolejną torpedę, która także nie trafiła w cel. W międzyczasie Fritz-Julius Lemp, na podstawie dobrze widocznej sylwetki statku i Rejestru Lloyda, zidentyfikował go jako należący do brytyjskiego armatora Donaldson Brothers Ltd z Glasgow liniowiec pasażerski Athenia (13.581 BRT). Identyfikację tę potwierdził odebrany na pokładzie U-30 sygnał S.O.S. Fritz-Julius Lemp, świadomy swojej pomyłki, postanowił się wycofać, nie informując jednocześnie o ataku dowództwa(2). W dniu 11.09. U-30 próbował zatrzymać o godzinie 04:24 strzałami z karabinu maszynowego a gdy to się nie udało o 05:00 strzałami z działa pokładowego kal. 88 mm należący do brytyjskiego armatora George Nisbet & Co z Glasgow frachtowiec Blairlogie (4.425 BRT). Po wystrzeleniu osiemnastu pocisków statek zatrzymał się a jego załoga zaczęła wsiadać do łodzi ratunkowych. Do opuszczonej jednostki Lemp wystrzelił o godzinie 05:30 jedną torpedę, która posłała ją na dno w kwadracie AM 4458. Po zatonięciu Blairlogie U 30 podpłynął w pobliże łodzi ratunkowych, na które na polecenie Lempa przekazano papierosy i dwie butelki ginu. W dniu 14.09. U-30 zauważył a następnie zatrzymał o godzinie 13:23 w kwadracie AM 1948 należący do brytyjskiego armatora Ulster SS Co Ltd (G. Heyn & Sons Ltd) z Belfastu frachtowiec Fanad Head, który przed zatrzymaniem zdołał nadać sygnał alarmowy i podać swoją pozycję. Fritz-Julius Lemp chcąc zaoszczędzić torpedy postanowił zatopić statek przy pomocy ładunków wybuchowych. Wysłał w tym celu na Fanad Head czteroosobowy zespół minerski złożony I WO OL Hinscha, ObMasch Büsgena, MaschOGfr Schmidta i Ohsea, który przed zatopieniem statku, miał go przeszukać w poszukiwaniu ważnych dokumentów i prowiantu. Sygnał alarmowy wysłany z Fanad Head został odebrany przez znajdujący się 180 mil na północny wschód, zespół okrętów brytyjskich. Składający się z lotniskowca Ark Royal i 6 niszczycieli. W kierunku podanej pozycji popłynęły z maksymalna prędkością trzy niszczyciele a z pokładu Ark Royal wystartowały trzy samoloty typu Skua uzbrojone w bomby głębinowe. Przybyły one na miejsce, w momencie, kiedy Fanad Head miał zostać zatopiony. Fritz-Julius Lemp widząc zbliżające się samoloty zarządził zanurzenie, zostawiając na statku zespól minerski oraz zapominając odciąć linę łączącą kiosk U-30 z gumowa tratwą. Tratwa ta płynąć za U-30, została wzięta przez pilotów za okręt podwodny, na, którą zrzucili cały swój ładunek bomb. Dwa z atakujących samolotów zostały poważnie uszkodzone podczas tego ataku przez odłamki wybuchających bomb głębinowych(3) i musiały wodować. Fritz-Julius Lemp nie zważając na krążący nad statkiem samolot, wynurzył się w celu zabrania na pokład zespołu minerskiego oraz pilotów brytyjskich. W trakcie przyjmowania zespołu minerskiego i pilotów brytyjskich na pokład, U-30 został ostrzelany przez trzeci samolot. Na skutek ataku ranny został MaschMt Adolf Schmidt. W trakcie udzielania pomocy rannemu, Fritz-Julius Lemp wystrzelił do Fanad Head z wyrzutni dziobowych cztery torpedy, które okazały się niecelne. Dopiero piąta torpeda wystrzelona z wyrzutni rufowej sprawiła, że o 18:30 Fanad Head zatonął. Wtedy też pojawiła się druga fala samolotów, składająca się z sześciu Swordfishów uzbrojonych w bomby głębinowe, które zrzuciły swój ładunek bomb na zanurzony ciemny kształt U-30. Bliskie wybuchy bomb zmusiły Fritza-Juliusa Lempa do głębszego zanurzenia. Po pewnym czasie na miejsce zatopienia Fanad Head przybyły trzy niszczyciele, z których jeden zajął się poszukiwaniem rozbitków a pozostałe dwa tropieniem sprawcy zatopienia. Po zlokalizowaniu U-boota, oba niszczyciele, przystąpiły do ataku bombami głębinowymi, które spowodowały poważne uszkodzenia U-30(4). Dopiero po sześciu godzinach manewrowania, udało się U-30 uciec prześladowcom. Po wynurzeniu Fritz-Julius Lemp wysłał do dowództwa raport o ataku, prosząc jednocześnie o wyrażenie zgody na wysadzenie rannego Schmidta i pilotów brytyjskich na neutralnej Islandii. Po otrzymaniu zgody U-30 wpłynął w dniu 19 września na wody Zatoki Reykjavik gdzie na pokład frachtowca Hamm przekazał rannego członka załogi(5) i dwóch pilotów brytyjskich. W dniu 27.09. U-30 wpłynął do bazy w Wilhelmshaven, kończąc trwający ponad pięć tygodni patrol (37 dni).
Na skutek decyzji Hitlera o nie przyznawaniu się do zatopienia Athenii, po patrolu tym zapisy w dzienniku działań bojowych U-30, sfałszowano tak, żeby nie było najmniejszej wzmianki o tym incydencie.

Patrol 2 (09.12.1939 - 14.12.1939)
09.12. U-30 pod dowództwem Fritza-Juliusa Lempa wypłynął z Wilhelmshaven, by zgodnie rozkazem postawić pole minowe w Liverpoolu. Okręt zabrał na pokład oprócz 12 min typu TMB także 6 torped. Znajdując się na wysokości Szetlandów na U-30 nastąpiła awaria silnika, która zmusiła do przerwania wykonywania zadania i powrotu do bazy. W dniu 14.12 U-30 wpłynął do bazy w Wilhelmshaven.

Patrol 3 (23.12.1939 - 17.01.1940)
23.12. U-30 pod dowództwem Fritza-Juliusa Lempa wypłynął z Wilhelmshaven, by zgodnie z rozkazem postawić pole minowe na podejściach do portu w Liverpoolu. Okręt zabrał na pokład oprócz 12 min typu TMB także 6 torped. Zbliżając się do Szetlandów, Fritz-Julius Lemp otrzymał w wigilię od Admirała Raedera depeszę(6) o następującej treści "Wesołych Świąt. Najlepsze życzenia, pomyślnych łowów". W dniu 28.12. U-30 zatopił o godzinie 04.00 ogniem z działa w kwadracie marynarki AM 3617, patrolowiec HMS Barbara Robertson (325 BRT)(7). Około pięćdziesiąt minut później Lemp zatrzymał hiszpański frachtowiec Hispania, którego kapitana poprosił o uratowanie rozbitków z zatopionego patrolowca. Tego samego dnia w godzinach popołudniowych, wachtowi na pomoście U 30 zauważyli w kwadracie marynarki AM 3540 nadbudówki pancerników Repulse i Barham. Fritz-Julius Lemp zanurzył okręt po czym poszedł kursem na zbliżenie. Po wymanewrowaniu okrętów osłony U 30, wystrzelił do obu pancerników po dwie torpedy. Jedna z nich okazała się celna i o godzinie 16:29 trafiła w dziób pancernik Barham, powodując jego poważne uszkodzenie. Powstałe wkrótce po ataku zamieszanie, umożliwiło Lempowi spokojne wycofanie się. Po jakimś czasie U 30 wynurzył się a Lemp nadał do dowództwa meldunek o następującej treści "Zaatakowałem dwa okręty typu Repulse eskortowane przez niszczyciele (...) prawdopodobne jedno trafienie". W dniu 06.01. U-30 postawił około godziny 23:00 koło latarniowca BAR w Liverpoolu (kwadrat marynarki AM 9324) pole minowe złożone z 12 min typu TMB. W dniu 17.01 U-30 powrócił do bazy w Wilhelmshaven, kończąc trwający prawie cztery tygodnie patrol (26 dni).
Na postawione przez U-30 pole minowe weszło sześć statków:
- 11.01. wszedł na minę o godzinie 11:00 a następnie zatonął w kwadracie marynarki AM 9324 należący do brytyjskiego armatora C.T. Bowring & Co Ltd z Londynu tankowiec El Oso (7.267 BRT), płynący w konwoju HX-14B,
- 15.01. wszedł na minę i został uszkodzony należący do brytyjskiego armatora Donaldson Brothers Ltd z Glasgow frachtowiec Gracia (5.642 BRT), płynący w konwoju OB-72,
- 17.01. wszedł na minę o godzinie 17:00 a następnie zatonął należący do brytyjskiego armatora Cairns, Noble & Co Ltd z Newcastle frachtowiec Cairnross (5.494 BRT), płynący w konwoju OB-74,
- 07.02. wszedł na minę o godzinie 06:00 a następnie zatonął należący do brytyjskiego armatora Coast Lines Ltd z Liverpoolu statek pasażersko - towarowy Munster (4.305 BRT),
- 09.02. wszedł na minę o godzinie 01:05 a następnie zatonął należący brytyjskiego armatora Elders & Fyffes Ltd z Londynu frachtowiec Chagres (5.406 BRT)
- 08.03. wszedł na minę a następnie zatonął należący do brytyjskiego armatora T. & J. Harrison z Liverpoolu frachtowiec Counsellor (5.068 BRT), płynący w konwoju HX-22, będący jednocześnie statkiem komodora konwoju kontradmirała w stanie spoczynku H.G.C. Franklina.

Patrol 4 (11.03.1940 - 30.03.1940)
11.03. U-30 pod dowództwem Fritza-Juliusa Lempa wypłynął z Wilhelmshaven, by zgodnie rozkazami operować na wysokości Trondheim, gdzie miał oczekiwać a następnie atakować nieprzyjacielskie siły inwazyjne zmierzające w kierunku Norwegii. W trakcie patrolu U-30, bezskutecznie zaatakował brytyjski okręt podwodny. Po odwołaniu do kraju, w drodze powrotnej Fritz-Julius Lemp uratował w dniu 29 marca załogę samolotu Luftwaffe Do 18, który z powodu awarii musiał przymusowo wodować. Następnego dnia U-30 wpłynął do bazy w Wilhelmshaven kończąc trwający prawie trzy tygodnie patrol (20 dni).

Patrol 5 (03.04.1940 - 04.05.1940)
03.04. U-30 pod dowództwem Fritza-Juliusa Lempa wypłynął z Wilhelmshaven, by wziąć udział w operacji Hartmut, osłonie lądujących w Norwegii niemieckich wojsk. Zalakowane rozkazy dotyczące udziału U-30 w tej operacji zostały otwarte w dniu 06.04. Według nich U-30 wraz z U-50 (typ VIIB), miał za zadanie odeprzeć nieprzyjacielski desant w fiordzie Namsos, położonym na północ od Trondheim. 20.04 U-30 otrzymał rozkaz patrolowania rejonu Szetlandów i Orkadów. 29.04. Fritz-Julius Lemp ruszył w drogę powrotną do bazy. W dniu 03.05. U-30 uratował trzynastu rozbitków ze szwedzkiego statku Hagar, który zatonął na brytyjskiej minie. Zbliżając się do Trondheim, Fritz-Julius Lemp został pomyłkowo i na szczęście niecelnie ostrzelany przez krążownik Admiral Hipper i niszczyciel Friedrich Eckholdt. W dniu 4 maja U-30 wpłynął do bazy kończąc trwający cztery i pół tygodnia patrol.

Patrol 6 (08.06.1940 - 07.07.1940)
08.06. U-30 pod dowództwem Fritza-Juliusa Lempa wypłynął z Wilhelmshaven, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę w rejonie Western Approaches.W dniu 20 czerwca Fritz-Julius Lemp zaatakował konwój HGF-34 zatapiając o godzinie 21:42 w kwadracie marynarki BF 1946, należący do brytyjskiego armatora Sir R. Ropner & Co Ltd z West Hartlepool frachtowiec Otterpool (4.876 BRT). Następnego dnia U-30 zawinął potajemnie do hiszpańskiego portu Vigo, gdzie z niemieckiego frachtowca Bessel pobrał paliwo. W dniu 22 czerwca Fritz-Julius Lemp zatopił jedną torpedą o godzinie 01.58 w kwadracie marynarki BF 1266 należący do norweskiego armatora Den Norske Amerikalinje A/S z Oslo frachtowiec Randsfjord (3.999 BRT), który po odłączeniu się od konwoju HX-49 kontynuował samotnie rejs do Liverpoolu. Po zatonięciu statku Lemp przesłuchał rozbitków po czym przed odpłynięciem przekazał na łódź ratunkową butelkę brandy. W dniu 28.06. U-30 zatopił o godzinie 02:02 w kwadracie marynarki BF 4192 należący do brytyjskiego armatora Evan Thomas Radcliffe & Co z Cardiff frachtowiec Llanarth (5.053 BRT). W nocy z 30 czerwca na 1 Lipca Lemp nawiązał kontakt z konwojem SL-36. W pierwszym wykonanym o godzinie 00.23 ataku dowódca U 30 zgłosił niepotwierdzone zatopienie statku o tonażu 7.900 ton. w kolejnym wykonanym o godzinie 04:00 ataku Lemp zatopił w kwadracie marynarki BF 4421 należący do brytyjskiego armatora R.E. Morel & Co Ltd z Cardiff frachtowiec Beignon (5.218 BRT). W dniu 06.07. Fritz-Julius Lemp zatopił jedną torpedą o godzinie 08:31 w kwadracie marynarki BF 4651, należący do egipskiego armatora Tewfick Mabro z Alexandrii stary bo pochodzący z 1898 roku frachtowiec Angele Mabro (3.154 BRT). Z powodu problemów z silnikiem, U-30 przerwał patrol i jako pierwszy U-boot, w dniu 7 lipca zawinął do nowej bazy 2 Flotylli U-bootów mieszczącej się we francuskim porcie Lorient, kończąc trwający ponad cztery tygodnie patrol (30 dni).

Patrol 7 (13.07.1940 - 24.07.1940)
13.07. U-30 pod dowództwem Fritza-Juliusa Lempa wypłynął z Lorient, by zgodnie z rozkazem operować w pobliżu cieśniny Gibraltarskiej, atakując okręty brytyjskie wracające z operacji Catapult, przeciwko flocie francuskiej stacjonującej we francuskich portach Afryki północnej. W dniu 21.07. U-30 zatopił o godzinie 22:39 przy pomocy jednej torpedy i pocisków kal. 88mm w kwadracie marynarki CG 1316 należący brytyjskiego armatora B.J. Morgan & Co z Cardiff frachtowiec Ellaroy (712 BRT). Z powodu ponownych problemów z silnikami, Fritz-Julius Lemp przerwał patrol i 24.07. wrócił do bazy, kończąc trwający prawie dwa tygodnie patrol (12 dni).

Patrol 8 (05.08.1940 - 30.08.1940)
05.08. U-30 pod dowództwem Fritza-Juliusa Lempa wypłynął z Lorient, by zgodnie z rozkazem, atakować nieprzyjacielską żeglugę w rejonie North West Approaches. W dniu 9 sierpnia U-30 zatopił o godzinie 20:32 jedną torpedą w kwadracie marynarki AM 5424 należący do szwedzkiego armatora A/B Svenska Ostasiatiska Kompaniet z Geteborga frachtowiec Canton (5.779). W dniu 16 sierpnia Fritz-Julius Lemp zatopił o godzinie 19:32 jedną torpedą w kwadracie marynarki AL 3783, płynący w konwoju OB-197, należący do brytyjskiego armatora The Clan Line Steamers Ltd z Londynu frachtowiec Clan Macphee (6.628 BRT). Z powodu problemów z silnikami, Fritz-Julius Lemp przerwał patrol i wrócił do kraju. w dniu 30.08. U-30 wpłynął do bazy w Kiel, kończąc trwający trzy i pół tygodnia patrol.

Ze względu na nękające U-30 problemy z silnikami, postanowiono go wycofać ze operacji bojowych i skierować do szkolenia.

KL Fritz-Julius Lemp, który po tym patrolu otrzymał Krzyż Rycerski, wraz z częścią załogi otrzymał rozkaz przejęcia nowej jednostki typu IXB (U-110).

Uwagi:
Podczas wojny domowej w Hiszpani U-30 odbył trzy patrole na jej wody terytorialne:
- 19.08.1937 - 02.11.1937
- 30.07.1938 - 16.08.1938
- 05.09.1938 - 22.10.1938

Przypisy:
(1) Wynikało to z tego, że Athenia, płynęła w zaciemnieniu i zygzakowała.
(2) Berlin i Dönitz, nie wiedzieli nic o "sukcesie" Lempa, dlatego też, kiedy dowiedzieli się o tym z radia, byli tym z lekka wstrząśnięci. Szczególnie, kiedy się podano, że na storpedowanym statku zginęło 28 obywateli USA.
(3) Bomby te miały jedną nieprzyjemną wadę. Polegała ona na tym, że po zderzeniu z wodą, wybuchając, odskakiwały w górę, co powodowało rozprysk odłamków na trasie samolotów.
(4) W wyniku wybuchów, pokruszyły się szklane tablice przyrządów pomiarowych, uszkodzone zostały pokrywy dwóch dziobowych wyrzutni torpedowych oraz nastąpiło otwarte pęknięcie zaworu w przedziale maszynowym, które spowodowało częściowe zalanie pomieszczenia. Zanim opanowano przeciek U-30 zszedł na głębokość 143 metrów.
(5) Po zajęciu Islandii przez siły brytyjskie, Adolf Schmidt dostał się do niewoli, był wielokrotnie przesłuchiwany. Mimo to nie ujawnił zatopienia Athenii, przez U-30.
(6) Depesza z życzeniami była adresowana do wszystkich U-bootów na morzu. W rzeczywistości życzenia te były skierowanie do U-30 i U-48, które jako jedyne w tym okresie przebywały na morzu.
(7) Był to dawny trawler.

Bibliografia:
http://uboat.net
www.ubootwaffe.net
http://uboatarchive.net/BDUKTB30269.htm
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm
http://www.u-boot-archiv.de/
http://www.u-historia.com/
Blair Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen Werften von 1935 bis 1945 tom 2
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von September 1939 bis Mai 1945 tom 4
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5
Trojca Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1,
Wynn Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom 1
Nie masz wystarczających uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego postu.
Brodołak
Admiral
Admiral
Moderator Team
 
Tonaż: 1.770.000 BRT

Dołączył(a): 04.01.06, 13:36
Lokalizacja: Piastów

Posty: 1 • Strona 1 z 1

Powrót do Typ VII



Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 4 gości