U 286 Typ VIIC

Stocznia: Vulkan Vegesack Werft, Bremen
Numer zamówienia: 51
Zamówienie: 05.06.1941
Położenie stępki: 03.08.1942
Wodowanie: 21.08.1943
Wcielenie do służby: 05.06.1943
Numer pocztowy: M 10 850

Przebieg służby:
05.06.1943 - 31.07.1944 - 8 Flotylla U-bootów, Danzig (szkolenie załogi)
01.08.1944 - 04.11.1944 - 11 Flotylla U-bootów, Bergen (okręt bojowy)
05.11.1944 - 28.02.1945 - 13 Flotylla U-bootów, Trondheim (okręt bojowy)
01.03.1945 - 29.04.1945 - 11 Flotylla U-bootów, Bergen (okręt bojowy)
29.04.1945 - Zatopiony na Morzu Barentsa na północ od Narwiku (pozycja 69.29N, 33.37E) bombami głębinowymi przez brytyjskie fregaty HMS Loch Insh, HMS Anguilla i HMS Cotton.

Dowódcy:
05.06.1943 - 29.04.1945 - OL Willi Dietrich

Liczba patroli: 4

Zatopione/uszkodzone statki handlowe: 0/0

Zatopione/uszkodzone okręty wojenne: 1/0

Zestrzelone/uszkodzone samoloty: 0/0

Okres służby U 286 przed rozpoczęciem wykonywania patroli bojowych:
- 17.03.1944 (kwadrat marynarki AO 7939) - o godzinie 20:40płynący w gęstej mgle U 286 zderzył się z U 1013, w wyniku czego ten częściowo poszedł na dno (nad wodę wystawała tylko część rufowa). Zaraz po kolizji na polecenie Williego Dietricha rozpoczęto akcję ratunkową podnosząc z wody 10 rozbitków. O wypadku powiadomiono też niezwłocznie dowództwo, które przysłano na miejsce kolizji patrolowiec VS 1201, który zakotwiczył w pobliżu wynurzonej części rufowej U 1013. W wyniku przeprowadzonej następnie akcji ratunkowej za pomocą rufowej wyrzutni torpedowej uratowano z wnętrza U 1013 jeszcze 16 członków jego załogi. W międzyczasie U 286 który zachował pływalność został odholowany do bazy w Swinemünde przez trałowiec M 455.

10.06.1944 U 286 pod dowództwem Williego Dietricha o godzinie 10:00 opuścił bazę w Kiel, by zgodnie z otrzymanym rozkazem skierować się do Flekkefjord. Od 10:30 okręt Dietricha płynął rutą 01, wchodząc w skład zespołu złożonego z U 1163, U 295 i U 679 oraz pełniących rolę eskorty trałowców M 426 i M 572. W dniu 11 czerwca o godzinie 19:50 po osiągnięciu punktu Schw.19 trałowce zawróciły do bazy a rolę eskorty przejął dozorowiec V 1612. Następnego dnia w celu uzupełnienia zapasów oraz dokonania kolejnej zmiany eskorty o 08:04 zawinięto do bazy w Kristiansand. W dniu 13 czerwca U 286 wspólnie z U 1163, U 295 oraz w eskorcie trałowców M 431 i M 132 opuścił Kristiansand, kierując się do Flekkefjord, gdzie przybył jeszcze tego samego dnia o 10:30.

Podczas pobytu w Flekkefjord okręt został włączony w skład zgrupowania Mitte.

Portal 1 (05.07.1944 - 18.07.1944)
05.07. U 286 pod dowództwem Williego Dietricha w eskorcie dozorowca o godzinie 21:00 opuścił bazę we Flekkefjord, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami w ramach operacji Wallenstein atakować nieprzyjacielskie siły inwazyjne kierujące się w stronę wybrzeży Norwegii. O 22:15 po osiągnięciu kwadratu marynarki AN 3524 dozorowiec zawrócił do bazy a kilkadziesiąt minut później o 22:53 U 286 zszedł w zanurzenie, rozpoczynając podwodny marsz w kierunku swojej pozycji. Następnego dnia o 12:55 osiągnięto kwadrat marynarki AN 3738 zajmując wymienioną w rozkazie pozycję. W dniu 16 lipca odebrano pochodzącą z BdU depeszę o następującej treści:
?Wszystkie okręty wracać do bazy. U 994 i U 295 do Bergen, U 1163, U 317 do Stavanger, U 299, U 319, U 286 do Kristiansand.?.
Tego samego dnia o godzinie 13:18 (kwadrat marynarki AN 3814) wykonano alarmowe zanurzenie przed nadlatującym samolotem. W dniu 18 lipca o godzinie 12:00 (kwadrat marynarki AN 3524) okręt Dietricha osiągnął punkt spotkania z eskortą a cztery minuty później został zaatakowany przez norweski samolot Mosquito należący do norweskiego 333 Sqn RAF. Na skutek przeprowadzonego przy pomocy działek pokładowych i bomb głębinowych ataku U 286 został poważnie uszkodzony (m.in. podziurawiona pociskami została instalacja odwietrzania balastów oraz pomost okrętu) a z obsady jego pomostu zginał Mt Liedtke, trzy osoby zostały ciężko ranny a cztery lekko ranne. Jak zapisał w KTB okrętu dowódca osłony działka kal. 3,7cm oraz podwójnych działek kal. 2,0 cm zdały egzamin. Dwadzieścia cztery minuty po tym ataku na miejsce spotkania przybyła eskorta, w towarzystwie której o godzinie 17:07 zawinięto do Marviken, kończąc trwający prawie dwa tygodnie patrol (13 dni). Podczas jego trwania przepłynięto 262 mile morskie na i 155 mil morskich pod powierzchnią.

25.07.1944 U 286 pod dowództwem Williego Dietricha o godzinie 05:00 opuścił Marviken, by z godnie z otrzymanym rozkazem skierować się do bazy w Bergen, gdzie w tamtejszej stoczni marynarki miano usunąć uszkodzenia odniesione podczas ataku z dnia 18 lipca. Następnego dnia o godzinie 03:30 zawinięto do Bergen, gdzie okręt został umieszczony w suchym doku.

07.08.1944 U 286 pod dowództwem Williego Dietricha w towarzystwie jednostek eskorty o godzinie 13:30 opuścił bazę w Bergen, by zgodnie z otrzymanym rozkazem skierować się do Horten, gdzie w tamtejszej bazie miano dokonać wymiany torped (pierwotnie wymiana torped miała mieć miejsce w Kiel). Jeszcze tego samego dnia o godzinie 22:05 zawinięto na nocleg do bazy w Stavanger, którą opuszczono rankiem następnego dnia o 04:20 kierując się do Kristiansand, gdzie przybyto 9 sierpnia w celu wymiany składu eskorty. Tego samego dnia o 19:45 U 286 opuszczono ten port w towarzystwie jednostek eskorty kierując się ostatecznie na Horten, gdzie przybyto następnego dnia.

14.08.1944 U 286 pod dowództwem Williego Dietricha wspólnie z U 484, U 1223 i U 1221 oraz w towarzystwie jednostek eskorty o godzinie 14:00 opuścił bazę w Horten, by zgodnie z otrzymanym rozkazem udać się do Bergen. Następnego dnia o 05:36 w celu uzupełnienia zapasów oraz pobrania rozkazów na dalszą drogę zespół okrętów zawinął do Marviken. Jeszcze tego samego dnia o 21:10 okręt Dietricha wspólnie z U 482, U 245 i U 979 w towarzystwie jednostek eskorty opuścił tę bazę, kierując się do Bergen. W dniu 16 sierpnia o godzinie 01:20 (kwadrat marynarki AN 3524) od zespołu odłączył się U 979, który obrał kurs na Północny Atlantyk. Kilkanaście godzin później o 16:30 osiągnięto bazę w Bergen, kończąc trwający 3 dni rejs.

27.09.1944 U 286 pod dowództwem Williego Dietricha o godzinie 12:15 opuścił bazę w Bergen, by zgodnie z otrzymanym rozkazem skierować się do bazy w Kristiansand. Następnego dnia w związku z odebraniem depeszy z informacją o zamknięciu dla żeglugi przybrzeżnego szlaku o godzinie 01:25 zawinięto do Stavanger, gdzie oczekiwano na dalsze dyspozycje. W dniu 7 października o godzinie 04:20 wspólnie z U 218 U 548 i U 763 opuszczono Stavanger, kierując się na Kristiansand, gdzie przybyto o godzinie 07:11 następnego dnia.

W trakcie pobytu w Kristiansand okręt został przydzielony do 13 Flotylli U-bootów z bazą w Trondheim.

08.11.1944 U 286 pod dowództwem Williego Dietricha wspólnie z U 1053, U 775 i U 294 oraz w eskorcie trałowca M 416 i trawlera z.o.p. UJ1712 o godzinie 16:35 opuścił bazę w Kristiansand, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami udać się do Trondheim. Jeszcze tego samego dnia o 22:00 (kwadrat marynarki AN 3524) od zespołu okrętów odłączył się U 1053, który obrał kurs na Atlantyk. W dniu 9 stycznia w związku z odebraniem depeszy z informacją o zamknięciu dla żeglugi przybrzeżnego szlaku o godzinie 01:00 zawinięto do Flekkefjord, które U 286 wspólnie z U 775 oraz jednostkami eskorty opuścił jeszcze tego samego dnia o godzinie 16:00. Następnego dnia w celu wymiany składu eskorty o 03:30 zawinięto do Stavanger, które opuszczono o 15:15 w towarzystwie dozorowca V 5110 kierując się na Bergen. W dniu 11 listopada o godzinie 05:00 osiągnięto Bergen, które po ponownej wymianie składu eskorty opuszczono o 15:52 kierując się do Trondheim. Następnego dnia w związku z dużym zagrożeniem atakiem lotniczym o 11:15 zawinięto do ?lesund, które opuszczono w godzinach popołudniowych o 14:25. Dnia 13 listopada o godzinie 04:45 U 286 osiągnął Trondheim, kończąc trwający trzy dni rejs.

Podczas pobytu w Trondheim U 286 został przystosowany w tamtejszej bazie do służby na wodach Arktyki.

Patrol 2 (18.11.1944 - 07.01.1945)
18.11. U 286 pod dowództwem Williego Dietricha wspólnie z U 318 w eskorcie jednostek nawodnych o 19:45 opuścił Trondheim, by z godnie z otrzymanym rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Oceanie Arktycznym i Morzu Barentsa. O godzinie 04:00 następnego dnia po osiągnięciu kwadratu marynarki AF 6713 eskorta zawróciła do bazy a obie jednostki rozpoczęły marsz w zanurzeniu. Po wynurzeniu, które miało miejsce o godzinie 00:20 (kwadrat marynarki AF 5697) po stronie sterburty zaobserwowano sylwetkę okrętu podwodnego, którym okazał się być U 318. W dniu 25 listopada w związku z awarią lewo burtowego diesla o godzinie 07:30 zawinięto do Skomenfjord cumując u burty okrętu bazy. Po usunięciu defektu o 12:30 następnego dnia opuszczono wody Skomenfjordu kierując się do nieodległego Narwiku gdzie przybyto o 15:00 a który opuszczono cztery i pół godziny później po uprzednim odebraniu rozkazów, kierując się do Lödingen, gdzie na pokład przyjęto pilota, który następnie przez prawie dwie godziny prowadził okręt przybrzeżnymi wodami. W dniu 28 listopada odebrano pochodzącą z FdU depeszę o następującej treści:
?Grupa Stier, jak najszybciej z największą prędkością utworzyć linię patrolową na pozycjach od AB 2931 do AB 6715 w kolejności: U 668, U 997, U 387, U 295, U 318, U 286, U 293, U 365, U 299, U 363.?.
Głównym celem zgrupowania był płynący do Związku Radzieckiego osłaniany przez 8 i 20 Grupę Eskortową konwój JW.62. Następnego dnia o 09:00 okręt Dietricha osiągnął kwadrat marynarki AB 6169, po czym pięć minut później zszedł w zanurzenie rozpoczynając trwające do godziny 18:45 przesłuchiwanie okolicy hydrofonami. Dnia 1 grudnia odebrano drugą pochodzącą z FdU depeszę o następującej treści:
?Grupa Stier, obsadzić pozycje ataku Stock 1 - 8: U 313, U 315, U 293, U 363, U 299, U 365, U 286 i U 318. Pozycjami bojowymi (Stock 1-8, wszystkie w AC) są kwadraty, charakteryzujące się bokami o długości 12 mil morskich. 1=8855, 2=8864, 3=8866, 4=8828, 5=8821, 6=8915, 7=8587, 8=8589.?.
Następnego dnia o godzinie 20:15 (kwadrat marynarki AC 8587) odebrano polecenie obsadzenia pozycji Stock 7. Trzy dni później 5 grudnia o 01:35 (kwadrat marynarki AC 8535) odebrano pochodzący z U 995 meldunek o kontakcie w kwadracie marynarki AC 8587 z nieprzyjacielskim konwojem, w stronę którego pozycji niezwłocznie się skierowano. O 06:13 (kwadrat marynarki AC 8821) na okręcie Dietricha zarejestrowano odległe odgłosy polowania na zanurzony okręt podwodny z wykorzystaniem bomb głębinowych. Wkrótce potem w związku z dotarciem konwoju /był nim oczekiwany i poszukiwany konwój JW. 62/ na wody Kolafjordu, Willi Dietrich zakończył operację przeciwko niemu. W dniu 10 grudnia odebrano następną depeszę z FdU o następującej treści:
?Grupa Stier jak najszybciej skierować się do AC 58, Marsz z najwyższą prędkością.?.
Tym razem głównym celem zgrupowania miał być konwój powrotny RA.62, osłaniany przez jednostki 8 i 20 Grupy Eskortowej. Siedem dni później 17 grudnia odebrano kolejną depeszę z FdU o następującej treści:
?Grupa Stier obsadzić pozycje: U 997 - 8570, U 299 - 8820, U 397 - 8850, U 286 - 8860. Wszystkie w AC. Wolna ręka w sprawie ataków na zauważone jednostki.?.
Podczas pobytu w wyznaczonym przez dowództwo rejonie pomimo zarządzanych przez dowódcę przesłuchiwań okolicy hydrofonami U 286 nie zdołała nawiązać kontaktu z nieprzyjacielem. Dnia 25 grudnia (kwadrat marynarki AC 8854) zarejestrowano odgłosy polowania na zanurzony okręt podwodny dochodzące z rejonu ujścia Kolafjord (w tym okresie w tamtym rejonie nie przebywał żaden okręt podwodny). Tego samego też dnia odebrano pochodzącą z FdU depeszę o następującej treści:
?Obsadzić pozycje bojowe w kwadracie AC: Schendel (U 636) - 8820, Dietrich - 8850 i 8839, Ley (U 310) - 8492-8732, 8493-8733, Mohs (U 956) - 8570-8812 i 8813.?.
Głównym celem zgrupowania był spodziewany w następnych dniach kolejny płynący do Związku Radzieckiego konwój. W dniu 29 grudnia o 17:50 (kwadrat marynarki AC 8853) wachtowi zameldowali o dostrzeżeniu sylwetki okrętu podwodnego, którym okazał się być U 636, w stronę pozycji którego się skierowano. Dnia 3 stycznia o godzinie 00:45 (kwadrat marynarki AC 8861) hydroakustyk zameldował o kontakcie akustycznym z pracującym silnikiem diesla. Godzinę później zauważono mały cień, który przerodził się następnie w sylwetkę U-boota, którym ponownie okazał się być U 636. Tego samego dnia o 15:21 (kwadrat marynarki AC 8918) z powodu niskiego stanu paliwa rozpoczęto marsz powrotny. Cztery dni później 7 stycznia o godzinie 00:05 zawinięto do Harstad, kończąc trwający ponad siedem tygodni patrol (50 dni). Podczas jego trwania przepłynięto 2.508 mil morskich na i 846 mil morskich pod powierzchnią.

Patrol 3 (14.01.1945 - 24.02.1945)
14.01. U 286 pod dowództwem Williego Dietricha opuścił bazę w Harstad, by zgodnie z otrzymanym rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Morzu Barentsa. Głównym celem okrętu Dietricha miały być radzieckie konwoje przybrzeżne. W dniu 16 stycznia o godzinie 20:30 (kwadrat marynarki AC 8989) w kierunku osłaniającego konwój przybrzeżny KB-1 radzieckiego niszczyciela Willi Dietrich wystrzelił torpedę akustyczną T-V, rejestrując kilka minut później odgłos jej eksplozji. Ponieważ w tym samym czasie konwój atakowany był także przez U 956 to jemu przypisuje się storpedowanie i zatopienie radzieckiego niszczyciela Dejatelnyi (1.190 ton). Tego samego dnia odebrano też pochodzącą z FdU depesze o następującej treści:
?W pobliżu wybrzeża Murmania operują. Dietrich pomiędzy 35? i 37? oraz Wieboldt (U 295) pomiędzy 33?30' długości wschodniej i 35?30' długości wschodniej.?.
Od 6 lutego U 286 operował w ramach zgrupowania Rasmus przeciwko kierującemu się w stronę Związku Radzieckiego konwojowi JW.64, wykrytemu przez należący do służby meteorologicznej samolot Ju 88. W dniu 13 lutego poszukiwany konwój, którego nie zdołała wykryć żadna z jednostek grupy Rasmus osiągnął wody Kolafjord. Po zakończeniu operacji konwojowej U 286 ponownie operował przeciwko radzieckiej żegludze przybrzeżnej. W dniu 16 lutego o godzinie 02:25 (kwadrat marynarki AC 8972) w kierunku dostrzeżonego konwoju przybrzeżnego, którym był konwój BK-3 Willi Dietrich wystrzelił salwę torped, których detonacje zarejestrowano po kilku minutach. Nie mając żadnego potwierdzenia wzrokowego skutków ataku dowódca U 286 zgłosił niepotwierdzone zatopienie frachtowca o tonażu ca. 3.000 ton oraz uszkodzenie eskortowca. Od 17 lutego głównym celem dla U 286 oraz innych operujących na Morzu Barentsa U-bootów był konwój powrotny RA.64. Następnego dnia zgodnie z poleceniem dowództwa U 286, U 711, U 716, U 378, U 9678 oraz U 992 skierowały się z jak najwyższą prędkością w rejon Wyspy Niedźwiedziej, gdzie miały oczekiwać na pojawienie się konwoju. Po bezskutecznych jego poszukiwaniach U 286 w dniu 24 lutego powrócił do bazy w Harstad, kończąc trwający prawie sześć tygodni patrol (41 dni).

Po zakończeniu patrolu U 286 udał się do Kilbotn, gdzie zacumował u burty okrętu bazy Black Watch, w celu dokonania montażu chrap.

Patrol 4 (18.04.1945 - 29.04.1945)
18.04. U 286 pod dowództwem Williego Dietricha wspólnie z U 307 i U 363 opuścił bazę w Kilbotn, by zgodnie z otrzymanym rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Oceanie Arktycznym i Morzu Barentsa. Następnego dnia zawinięto do Hammerfest w celu pobrania prowiantu na patrol. W dniu 21 kwietnia odebrano pochodzącą z BdU depeszę o następującej treści:
?Grupa Faust: linia patrolowa od AB 1988 do 4385, rozstawienie: U 363, U 307, U 286, U 313, U 481, U 295.?.
Głównym celem grupy był konwój JW.66, który w dniu 16 kwietnia opuścił szkocki port w Clyde. Ponieważ samoloty zwiadu lotniczego nie zdołały wykryć konwoju zgrupowanie Faust w dniu 21 kwietnia otrzymało rozkaz przemieszczenia się w rejon ujścia Kolafjord. Po zakończeniu operacji przeciwko JW. 66 okręt Dietricha podobnie jak i inne jednostki zgrupowania Faust od 29 kwietnia operował przeciwko konwojowi powrotnemu RA.66. Tego samego dnia w godzinach wieczornych o 22:00 w kwadracie marynarki AC 8855 U 286 zaatakował jeden z okrętów eskorty konwoju RA.66 ? brytyjską fregatę HMS Goodall (1.150 ton), która na skutek trafienia odniosła poważne uszkodzenia (zniszczeniu uległa cała część dziobowa) i następnego dnia musiała zostać dobita ogniem artyleryjskim przez fregatę HMS Anguilla. W niedługim odstępie czasu od wystrzelenia torpedy okręt Dietricha został wykryty i zaatakowany bombami głębinowymi przez brytyjskie fregaty HMS Loch Insh, HMS Anguilla oraz HMS Cotton, należące do 19 Grupy Eskortowej osłaniającej konwój RA.66. W wyniku tychże ataków U 286 został zatopiony wraz z całą załogą.

Członkowie załogi U 259 polegli w dniu 29.04.1945 (W kolejności alfabetycznej):
BARTSCH KURT MASCHMT
Behlitz Paul MaschMt 16.04.1921
Bethge Hans-Günter OLt.z.S 03.06.1922
Böke Werner MechOGfr 24.09.1924
Dietrich Willi OLt.z.S.01.04.43 20.12.1909
Dupont Anton OMasch 10.07.1916
Dürrbaum Martin MtrGfr 16.07.1925
Eichler Herbert SanMt 10.11.1918
Frey Friedrich MtrGfr 22.05.1926
Garske Friedrich MtrOGfr 09.01.1923
Geber Edmund FkOGfr 29.10.1923
Gesche Willi FkMt 25.09.1921
Günther Karl-Heinz MaschMt 11.07.1921
Hahn Hans BtsMt 01.06.1922
Hecht Gerhard MtrOGfr 11.09.1924
Hemken Ulrich OLt.ing.LI 03.05.1922
Kärgelein Rudolf OStrm 11.08.1916
Koch Karl-Heinz Lt.z.S 08.04.1923
Kuhlmann Fritz MaschMt 09.10.1920
Leitz Kurt MaschOGfr 10.03.1924
Maruschke Heinz FkGfr 01.09.1925
Meise Josef OBtsMt 23.12.1921
Nieswand Hans OMasch 22.01.1915
Noack Herbert MaschOGfr 17.11.1923
Ochs Wilhelm OMechMt 18.08.1920
Pappe Heinrich Mtr 19.11.1926
Peterson Johannes FkMt 11.07.1924
Petri Willi MtrOGfr 30.04.1923
Platzek Walter MtrOGfr 12.06.1922
Pötzsch Rudolf MechGfr 15.11.1925
Rappholz Günter MaschMt 25.12.1922
Reinhold Stefan MaschGfr 22.10.1925
Rettberg Helmut MtrGfr 04.12.1926
Rockholz Fritz MaschMt 28.01.1921
Roock Reinhold MaschOGfr 19.10.1924
Schäfer Walter MaschOGfr 19.10.1924
Scheid Heinrich OLt.z.S 05.11.1910
Schlicht Engelbert MaschOGfr 27.06.1923
Schonlau Josef MechGfr 02.04.1924
Schrader Hermann OBtsmt 14.01.1920
Schütz Hans FkOGfr 19.03.1924
Senghas Helmut MaschOGfr 21.11.1924
Sperlich Werner MtrOGfr 09.06.1924
Stansch Gerhard MaschOGfr 08.12.1924
Swaczyna Isidor MtrGfr 21.03.1924
Wende Johannes MaschGfr 06.01.1924
Werner Günter Mtr 06.01.1924
Werner Paul MtrOGfr 08.11.1923
Westermeier Wilhelm MaschOGfr 28.12.1923
Zehnpfund Günter MtrOGfr 29.03.1921

Bibliografia:
http://uboat.net
www.ubootwaffe.net
http://uboatarchive.net/
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm
http://www.u-boot-archiv.de/
http://www.u-historia.com/
Blair Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen Werften von 1935 bis 1945 tom 2
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von September 1939 bis Mai 1945 tom 4
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5
Ritschel Herbert - Kurzfassung Kriegstagebücher Deutscher U-boote 1939 - 1945 Band 6 KTB U 223 - U 300
Rohwer Jürgen: Axis Submarine Successes 1939 - 1945
Trojca Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1, 2, 3
Wynn Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom 1