U 483 Typ VIIC

Stocznia: Deutsche Werke AG, Kiel
Numer zamówienia: 318
Zamówienie: 05.06.1941
Położenie stępki: 20.03.1943
Wodowanie: 30.10.1943
Wcielenie do służby: 22.12.1943
Numer pocztowy: M 13 974

Przebieg służby:
22.12.1943 – 31.07.1944 – 5 Flotylla U-bootów, Kiel (szkolenie załogi)
01.08.1944 – 04.09.1944 – 3 Flotylla U-bootów, La Pallice/La Rochelle (służba frontowa)
05.09.1944 – 08.05.1945 – 11 Flotylla U-bootów, Bergen (służba frontowa)
09.05.1945 – Kapitulacja w bazie w Trondheim.
16.12.1945 – W ramach jednego z rejsów Operacji Dedlight zatonął w trakcie holowania na miejsce zatopienia.

Dowódcy:
22.12.1943 – 09.05.1945 – KL Hans-Joachim von Morstein

Liczba patroli: 2

Zatopione/uszkodzone statki handlowe: 0/0

Zatopione/uznane za stracone/uszkodzone okręty wojenne: 0/1 (1.300 ton)/0

Zestrzelone/uszkodzone samoloty: 0/0

Okres służby U 483 przed rozpoczęciem wykonywania patroli bojowych:
27.12. – 03.01.1944 – Kiel – próby okrętu w ramach miejscowego oddziału UAK.
04.01. – 06.01.1944 – Sondenburg – próby hydrofonów w ramach miejscowego oddziału UAG-Schall.
08.01. – 12.10.1944 – Swinemünde – szkolenie w obsłudze broni przeciwlotniczej w ramach miejscowej Szkoły Obrony Przeciwlotniczej.
14.01. – 24.01.1944 – Danzig – II tura prób okrętu w ramach miejscowego oddziału UAK.
26.01. – 01.02.1944 – Pillau – ćwiczebne rejsy w ramach 20 Flotylli U-bootów.
02.02. – 05.02.1944 – Gotenhafen – próby broni torpedowej w ramach miejscowego oddziału TEK.
06.02. – 20.02.1944 – Hela – rejsy szkoleniowe w morzu w ramach miejscowego oddziału Agru-Front.
14.02.1944 – AO 9581 – godzina 11:27 kolizja z U 1003.
21.02. – 03.03.1944 – Danzig – pobyt w stoczni Holm w celu usunięcia powstałych na skutek w/w kolizji uszkodzeń.
04.03. – 05.03.1944 – Pillau – demagnetyzacja okrętu.
06.03. – 13.04.1944 – Hela – c. d. rejsów szkoleniowych w morzu w ramach miejscowego oddziału Agru-Front.
15.04. – 24.04.1944 – Pillau – wstępne szkolenie zakresu taktyki w ramach 20 Flotylli U-bootów.
26.04. – 01.05.1944 – Hela – powtórne szkolenia w ramach Agru-Front.
03.05. – 16.05.1944 – Pillau – strzelanie torpedami w ramach 26 Flotylli U-bootów.
17.05. – 24.05.1944 – Danzig – okres podporządkowania okrętu dowództwu 8 Flotylli U-bootów.
25.05. – 04.06.1944 – Gotenhafen – ćwiczenia taktyczne w ramach 27 Flotylli U-bootów.
05.06. – 14.08.1944 – Gotenhafen – pobyt w miejscowej filii stoczni Deutsche Werke w celu przeprowadzenia przeglądu oraz prac konserwacyjnych.
16.08. – 21.08.1944 – Swinemünde – ponowne szkolenie w obsłudze broni przeciwlotniczej w ramach miejscowej Szkoły Obrony Przeciwlotniczej.
05.09. – 18.09.1944 – Kiel – przygotowanie okrętu do służby frontowej.

31.08.1944 U 483 pod dowództwem Hansa-Joachima von Morsteina o godzinie 12:00 opuścił bazę w Kiel, by zgodnie z otrzymanym poleceniem skierować się do położonej na terytorium okupowanej Norwegii bazy w Horten. Po wejściu na rutę 01 zgodnie z instrukcjami o 13:20 dołączono do patrolowca Vs 156 i U 1227 (Altmeier), w towarzystwie których kontynuowano dalej marsz w stronę punktu Schw.19a. Po jego osiągnięciu, co miało miejsce następnego dnia o 18:15 pożegnano się z okrętem eskorty, po czym wraz z U 1227 kontynuowano dalej marsz w stronę Horten. Drugiego września o 08:40 osiągnięto docelową bazę, w oparciu o którą w następnych dniach na wodach pobliskiego Oslofjordu U 483 odbywał intensywne szkolenie i ćwiczenia z zakresu: zanurzenia, obsługi i pływaniu na chrapach.

05.09.1944 U 483 pod dowództwem Hansa-Joachima von Morsteina wraz z U 1227 i U 978 (Pulst) o godzinie 18:00 opuścił Horten z poleceniem skierowania się wraz z pozostałymi dwoma U-bootami do bazy w Kristiansand, gdzie wszystkie jednostki uzupełnić miały zapasy paliwa oraz prowiantu. Po nieobfitującym w żadne znaczące wydarzenia rejsie o 05:38 następnego dnia dotarto na miejsce, niezwłocznie przystępując do uzupełniania zapasów. Trzydzieści minut po północy 7 września ponownie w towarzystwie U 1227 i U 978 oraz w eskorcie trawlerów z.o.p. UJ 1713, UJ 1706 i trałowca M 437 okręt von Morsteina opuścił Kristiansand, kierując się zgodnie z otrzymanym poleceniem w stronę bazy w Stavanger. Ze względu jednak na zagrożenie minowe o 08:18 w/w okręty zmuszone były zawinąć do Flekkefjord, gdzie następnie oczekiwały na zakończenie prowadzonego przez jednostki przeciwminowe trałowania. Po jego zakończeniu o 01:05 następnego dnia U 483, tym razem w towarzystwie już tylko U 1227 oraz w eskorcie w/w trawlerów z.o.p. wyruszył w dalszą drogę osiągając docelowy port o 19:00 tego samego dnia.

02.10.1944 na przebywającym w ramach zgrupowania Mitte w stanie gotowości bojowej w bazie w Stavanger U 483 odebrano skierowaną bezpośrednio do dowódcy depeszę z BdU z instrukcjami o następującej treści:
„Morstein, Raabe, Strübing, Pulst, Mangels zostają wydzieleni z grupy Mitte. Okręty zostaną przygotowane do 11 tygodniowych patroli. U 978 (Pulst) i U 1006 (Vogt) w Bergen. Pozostałe jednostki w Kristiansand-Süd. Przebazowanie 3 października.”.

03.10.1944 wbrew wcześniejszym ustaleniom U 483 o godzinie 13:47 opuścił Høle, gdzie aktualnie cumował, po czym skierował się do nieodległego Stavanger, skąd następnie o 16:02 w eskorcie dozorowca V 5115 wyruszył w rejs do Bergen, gdzie przybył następnego dnia o 06:30.

04.10.1944 przebywający na terenie stoczni marynarki wojennej w Bergen U 483 pomiędzy 08:50 a 09:40 aktywnie uczestniczył w odpieraniu nieprzyjacielskiego nalotu na port i bazę. W trakcie prowadzonego ostrzału na skutek defektu doszło do rozerwania lufy działka kal. 37 mm, którą to niezwłocznie zaraz po zakończeniu nalotu wymieniono na nową.

Patrol 1 (04.10.1944 – 21.11.1944)
04.10. U 483 pod dowództwem Hansa-Joachima von Morsteina w eskorcie dozorowca V 5116 o godzinie 19:03 opuścił Bergen, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami zwalczać nieprzyjacielską żeglugę w rejonie Kanału Północnego. Następnego dnia po osiągnięciu o godzinie 00:52 kwadratu AN 2421 pożegnano się z jednostką eskorty, po czym wkrótce potem schowano się pod wodą, rozpoczynając marsz na chrapach. Ósmego października w trakcie przeprowadzenia przez peryskop dookólnej kontroli akwenu o 23:45 na skutek defektu rufowych sterów głębokości idący dotąd na chrapach okręt doznał szybkiego przegłębienia na rufę w wyniku czego nie zdołano w porę zatrzymać silników diesla, które zadymiły jego wnętrze. Podjęta niezwłocznie przez von Morsteina próba jak najszybszego powrócenia na poprzednią głębokość okazała się chwilowo niemożliwa. Po dwudziestu minutach od w/w wypadku u pierwszych członków załogi wystąpiły objawy podtrucia spalinami, które w krótkim odstępie czasu wyłączyły ze służby aż 2/3 jej składu. Czterdzieści siedem minut po północy następnego dnia po usunięciu defektu udało się wynurzyć okręt, który następnie do godziny 02:00 przebywał na powierzchni wentylując wnętrze. Dziesiątego października o 04:57 (kwadrat marynarki AM 3259) na kursie 205˚ dostrzeżono światła pozycyjne, które według podejrzeń dowódcy mogły należeć do prowadzącego patrol nieprzyjacielskiego dozorowca. Godzinę później U 483 zakończył swój dotychczasowy marsz na chrapach, schodząc następnie na głębokość 50 metrów. Dwunastego października w wyniku ostrego zapalenia płuc, będącego skutkiem wcześniejszego ropnego zapalenia migdałów po sześciu dniach choroby zmarł FkMt Gustav Hoffmann, którego ciało pochowano w morzu sześć minut po mającym miejsce o 20:08 wynurzeniu (kwadrat marynarki AM 2591). Trzy dni później 15 października w celu uchwycenia namiaru, potrzebnego do ustalenia aktualnej pozycji o 06:45 na okres dwudziestu minut okręt pojawił się na powierzchni (dzięki uchwyconemu namiarowi udało się wykryć wynoszący 22 mile morskie błąd w dotychczasowych obliczeniach). Siedemnastego października podczas prowadzonej przez peryskop lustracji okolicy o 04:10 (kwadrat marynarki AM 5619) na kursie 116˚ dostrzeżono światła znajdującej się na wyspie Tory latarni morskiej. Kwadrans później na polecenie dowódcy posadowiono okręt na dnie, gdzie następnie przebywał on do 06:40 prowadząc nasłuch okolicy hydrofonami. Następnego dnia o 09:50 (kwadrat marynarki AM 6177) hydroakustyk zameldował o uchwyceniu kontaktu z pracującym w pobliżu azdykiem oraz o zarejestrowaniu dźwięków gniecenia i łamania. Szesnaście minut później nad zajmowaną przez U 483 pozycją przepłynął wrogi eskortowiec zidentyfikowany na podstawie emitowanego przez śruby dźwięku jako niszczyciel, który na szczęście nie uzyskał z nim kontaktu. Dwudziestego pierwszego października o 21:37 (kwadrat marynarki AM 5623) okręt von Morsteina uzyskał najpierw kontakt akustyczny a następnie przez peryskop także i wzrokowy z samotnym frachtowcem, w kierunku którego szesnaście minut później z wyrzutni nr II odpalił pojedynczą torpedę, która chybiła jednak celu. Dwa dni później 23 października o 09:55 (kwadrat marynarki AM 5399) nad zajmowaną przez okręt pozycją przepłyną wrogi dozorowiec. Trzynaście minut później w jego kierunku (według J. Rohwera był to monitor klasy Erebus) odpalono salwę trzech torped rejestrując odpowiednio: po 8 minutach i 55 sekundach oraz po 9 minutach i 40 sekundach odgłosy dwu detonacji pochodzących od kończących swój bieg torped. O 11:47 w kierunku dostrzeżonego chwilę wcześniej samotnego frachtowca z wyrzutni nr V odpalono torpedę, która chybiła jednak celu. Pierwszego listopada o 02:02 w kwadracie AM 5397 U 483 wszedł w kontakt z „małym konwojem” (w rzeczywistości był to składający się aż z 63 statków konwój SC.159), w kierunku którego pięć minut później odpalił salwę dwóch torped. Odpowiednio po 1 minucie i 39 sekundach i 2 minutach i 12 sekundach na okręcie zarejestrowano dwie detonacje. Podczas mającej miejsce wkrótce potem, prowadzonej przez peryskop obserwacji skutków tego ataku Hans-Joachim von Morstein dostrzegł palącą się dużą jednostkę, którą zidentyfikował jako idący na dno frachtowiec. W rzeczywistości storpedowaną jednostką okazał się być nie frachtowiec lecz brytyjska fregata HMS Whitaker, która na skutek trafienia na wysokości dziobowej komory amunicyjnej przez jedną z w/w torped i spowodowanej tym wtórnej detonacji znajdującej się w niej amunicji utraciła całą swoją część dziobową aż do wysokości pomostu. Poza tym wbrew temu co sądził von Morstein nieprzyjacielska jednostka utrzymała się jednak na powierzchni i na holu doprowadzona została do bazy w Londonderry, skąd następnie po prowizorycznym remoncie przeholowano ją do Belfastu (tam badająca ją komisja uznała, że ze względu na rozmiar odniesionych uszkodzeń jej remont jest nieopłacalny, w związku z czym wykreślono ją z listy floty[1]). Wracając do U 483 to jedenaście minut po pierwszym ataku o 02:18 miał miejsce drugi, kiedy to w kierunku dostrzeżonego niszczyciela z wyrzutni nr III odpalono jak się później okazało niecelną torpedę. Wkrótce potem rozpoczął się kontratak jednostek eskorty, które w pobliżu okrętu zrzucały na szczęście niecelne bomby głębinowe. Tego samego dnia pomiędzy 13:20 a 14:48 na przebywającym pod wodą U 483 w krótkich odstępach czasu naliczono łącznie 349 detonacji bomb głębinowych. Czwartego listopada ze względu na problemy ze sterami głębokości na polecenie dowódcy, przebywający aktualnie w kwadracie AM 5541 okręt rozpoczął marsz powrotny do bazy. Siedemnaście dni później 21 listopada o 22:10 U 483 spotkał się w kwadracie AN 2416 z wysłanym mu na spotkanie dozorowcem V 5101, w towarzystwie którego o 22:35 przybył do bazy w Bergen. W trakcie zakończonego a trwającego prawie siedem tygodni patrolu (48 dni) okręt von Morsteina przepłynął łącznie 65 mil morskich na i 2.688 mil morskich pod powierzchnią.

Patrol 2 (07.02.1945 – 26.03.1945)
07.02. U 483 pod dowództwem Hansa-Joachima von Morsteina o godzinie 19:03 opuścił bazę w Bergen z rozkazem zwalczania nieprzyjacielskiej żeglugi na wodach Kanału Północnego oraz w rejonie wyspy Man. Siódmego marca idący na chrapach okręt von Morsteina uderzony został przez nieprzyjacielską jednostkę, w wyniku czego utracił maszt chrap Tego samego dnia (kwadrat marynarki AM 6841) w kierunku dostrzeżonej chwilę wcześniej jednostki z.o.p. odpalono pojedynczą torpedę, która jednak spudłowała. Pięć dni później 12 marca przebywający aktualnie w kwadracie AM 8275 U 483 rozpoczął marsz powrotny. Dwudziestego trzeciego marca okręt von Morsteina nadał do dowództwa meldunek pozycyjny (kwadrat marynarki AE 6684). Trzy dni później 26 marca o 01:30 U 483 przybył do bazy w Trondheim, kończąc trwający prawie siedem tygodni patrol (47 dni).

09.05.1945 na przebywającym wciąż w bazie w Trondheim U 483 tak jak i na innych U-bootach nastąpiła kapitulacja.

29.05.1945 U 483 wraz z pozostałymi U-bootami pod nadzorem brytyjskich jednostek opuścił Trondheim, kierując się do Scapa Flow, skąd po zdjęciu z jego pokładu części załogi, udał się do Loch Ryan, gdzie oczekiwał następnie decyzji co do jego dalszych losów.

14.12.1945 z jednodniowym opóźnieniem spowodowanym pogodą, w ramach rejsu 5B Operacji Deadlight dawny U 483 na holu holownika HMS Enchanter wraz z pozostałymi jednostkami[2] o godzinie 13:00 opuścił Loch Ryan. Półtorej godziny później po sformowaniu dwóch kolumn, rozpoczęto marsz z prędkością 5, kierując się w stronę wyznaczonych przez dowództwo pozycji zatopienia holowanych U-bootów. Następnego dnia po dotarciu na pozycję UU nastąpił podział dotychczasowego zespołu na dwa podzespoły, z których każdy skierował się w stronę wyznaczonych im pozycji – odpowiednio YY i ZZ (U 483 znajdował się w grupie kierującej się w stronę ostatniej z w/w pozycji). Następnego dnia po dotarciu na miejsce dwa z pozostałych U-bootów tj. U 483 i U 1301 (pozostałe dwa musiały zostać zatopione wcześniej, poprzez odpalenie umieszczonych na ich pokładach ładunków wybuchowych) posłane zostały na dno w ramach ćwiczeń pilotów myśliwców – bombardujących Mosquito oraz bombowca B -24 Liberator.

Przypisy:
[1] 03.12.1945 przebywający wciąż w Belfaście, wycofany ze służby okręt zwrócony został amerykańskiej marynarce wojennej, która nie planując jego ściągnięcia do kraju i remontu sprzedała go 9 stycznia 1947 r. na złom miejscowej stoczni Johna Lee.
[2] były to: eskortowce HMS Rupert z U 927 na holu, HMS Cawsend Bay z U 1104 na holu oraz holowniki HMS Bustler z U 1301 na holu i HMS Enchanter z U 483, które prowadziły holowane jednostki na pozycję ZZ, gdzie te następnie jako cele w ramach ćwiczeń miały zostać zatopione przez lotnictwo a także eskortowiec HMS Fowey z U 992 na holu i holownik HMS Freedom z U 739, które z kolei prowadziły swoje jednostki na pozycję YY, gdzie te następnie miały zostać zatopione torpedami przez okręt podwodny HMS Tantitvy. W/w zestawom holującym towarzyszyły też pełniące rolę jednostek artyleryjskich niszczyciele – polski ORP Piorun (towarzyszący grupie idącej na pozycję YY) i brytyjski HMS Onslaught (towarzyszący grupie idącej na pozycję ZZ).

Bibliografia:
http://uboat.net
www.ubootwaffe.net
http://uboatarchive.net/
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm
http://www.u-boot-archiv.de/
http://www.u-historia.com/
Blair Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen Werften von 1935 bis 1945 tom 2
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von September 1939 bis Mai 1945 tom 4
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5
Ritschel Herbert - Kurzfassung Kriegstagebücher Deutscher U-boote 1939 - 1945 Band 9 KTB U 456 – U 500
Rohwer Jürgen: Axis Submarine Successes 1939 - 1945
Trojca Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1, 2, 3
Twardowski Marek – Operacja „Deadlight”, Morza Statki i Okręty Nr 6/98
Wynn Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom 1