U-434

Podstawowe dane:
Typ - VII C
Stocznia - F. Schichau GmbH, Danzig
Nr zamówienia - 1475
Data zamówienia - 23.09.1939
Położenie stępki - 20.01.1940
Wodowanie - 15.03.1941
Oddanie do służby - 21.06.1941
Poczta polowa - M 43 633

Przynależność organizacyjna:
06.1941 - 12.1941 7 Flotylla U-bootów (Kilonia, St. Nazaire)

Dowódcy:
21.06.1941 - 18.12.1941 Kapitanleutnant Wolfgang Heyda, ur 1913, rocznik 1932

Sukcesy bojowe - brak

Odbyte patrole bojowe - 1

W lipcu 1941 U-434 wyszedł z Gdańska na pierwsze próby morskie, zawijając po drodze do Sopotu, Kilonii i Warnemunde. W sierpniu powrócił do Gdańska, w następnym miesiącu zaś przeszedł próby i ćwiczenia torpedowe, które wypadły nader pomyślnie. W połowie października okręt zawinął ponownie do Kilonii, gdzie załadowano prowiant, paliwo i uzbrojenie. W czasie tego postoju dokonano korekty w składzie załogi: odwołano dwóch marynarzy (pierwszego za "bierność i lenistwo", drugiego za kradzież, której dopuścił się na pokładzie). W tym też czasie zwrócono uwagę na wiele usterek okrętu, najpoważniejsze to awarie zaworów zbiorników balastowych* i kłopoty z układem chłodniczym, skutkujące przegrzewaniem się jednego z diesli.** Podejrzewano sabotaż ze strony robotników gdańskiej stoczni.

26.10.1941 U-434 wyszedł z Kilonii, kierując się na Morze Północne, tego samego dnia zawinął do Frederikshavn. Po trzech dniach okręt udał się w dalszą drogę i 30.10 wpłynął do Kristiansand, skąd 02.11 udał się na swój pierwszy i jak się okazało jedyny patrol bojowy.

Patrol bojowy 02.11.1941 - 18.12.1941
U-434 osiągnął swój sektor w pobliżu Azorów pod koniec listopada, dołączając do grupy Steuben. Przez całą drogę do sektora nie wydarzyło się nic ciekawego, jeśli nie liczyć wielu napotkanych min na Morzu Północnym. Po kilu dniach bezowocnego krążenia po ocenie, okręt otrzymał polecenie przejścia na Morze Śródziemne, wcześniej jednak miał zawinąć do Vigo, celem uzupełnienia zapasów. Po drodze natknął się na konwój OG 77, nie zaatakował jednak z powodu braku paliwa. W nocy z 14 na 15 grudnia U-434 pobrał paliwo i prowiant ze stojącego w porcie statku "Bessel". 16 grudnia zdążając w kierunku Cieśniny Gibraltarskiej odebrał meldunek o wykrytym w pobliżu przez U-131 konwoju HG76. Dzień później był świadkiem zagłady U-131. Przez całą noc 17/18 grudnia U-434 podążał za konwojem. Rankiem o godz. 9, płynącego na powierzchni U-boota zauważył niszczyciel "Stanley", który natychmiast rozpoczął pościg za U-434. Do niszczyciela dołączyły wkrótce dwie dalsze tego typu jednostki ("Blankney" i "Exmoor") oraz kanonierka "Stepford". Po kilku atakach bombami głębinowymi, uszkodzony U-boot wynurzył się na powierzchnię, Heyda wydał rozkaz opuszczenia okrętu. Niszczyciel "Blankney" postanowił dokonać abordażu, zamiar ten jednak nie powiódł się, bowiem na U-434 eksplodowały ładunki umieszczone na butlach ze sprężonym powietrzem, rozrywając okręt. Okręty alianckie uratowały 42 osoby z 44-osobowej załogi U-boota, dwóch Niemców*** zginęło bowiem po tym, jak dostali się w śruby "Blankneya".

* - wg C. Blaira
** - wg raportu z przesłuchania
*** - wg C. Blaira zginęło 4 członków załgi, co jest niewątpliwie pomyłką

ANEKS
Lista załogi U-434:

Nazwisko, imię, stopień, wiek, uwagi

Armborst Bertold MaschGfr 20
Böhm Gerhard BtsMt 25
Bothe Karl-Heinz MaschGfr 21
Brandes Helmut MaschGfr ? +
Braun Horst FkGfr 21 (wg innych źródeł Ernst)
Brauner Kurt FkGfr 20
Büttner Egon MtrGfr 20
Claas Ernst MaschGfr 19
Conen Herbert MaschGfr 20
Fehr Emil MtrOGfr 25
Flemmig Karl MaschGfr 19
Frank Wolfgang OLt.z.S IWO ? +
Gruschow Heinz MaschMt 25
Hannemann Otto MechGfr 20
Hasselroth Wilhelm FkOGfr 26
Hassler Wilhelm MaschMt 23
Heyda Wolfgang KKpt 28 rocznik 1932
Hildenbrand Karl MtrGfr 22
Huffmeyer Friedrich BtsMt 31
Imfeld Anton MaschGfr 21
Jäger Heinrich MtrOGfr 22
Janus Klaus Lt.z.S IIWO 29
Kleemann Ernst MechMt 21
Kloss Walter OMasch 27
Koch Johannes MtrGfr 19
König Kurt MechOGfr 20 (wg innych źródeł Kornig)
Kruschwitz Rudi FkMtr
Lehn Wilhelm OStrm 32
Leidig Friedrich MaschMt 23
Ludtke Paul BtsMt 20
Maslonka Hans MtrGfr 20
Meinert Rudi MtrOGfr 21
Molders Walter MaschGfr 20
Oesterlein Friedrich Lt.ing 28
Petzold Gottfried MtrGfr 21
Pfeiffer Erich MaschMt 21
Rothe Rudolf OMasch 27
Sallier Walter MaschGfr 19
Schmidt Gerhard MtrOGfr 25
Schwartz Werner MaschMt 24
Stockmar Kurt MaschGfr 18
Unger Rudolf MtrGfr 21
Wegner Helmut MechGfr 21
Zeller Georg MaschOGfr 19

+ poniósł śmierć podczas zatopienia U-434

Źródła:
- "Report of interrogation of survivors from U-434" by Roger Griffiths, The National Archives UK
- www.uboat.net
- www.ubootwaffe.net
- www.u-434.de
- C. Blair, "Hilera Wojna U-bootów", T. 1, wyd. Magnum, Warszawa 1998

To musiała być straszna śmierć - zostać zmielonym przez śruby napędowe niszczyciela...
A pamięta ktoś zatopienie U-100 ?
Gdy niszczyciel HMS "Vanoc" walnął w niego pod pełną prędkością, stojącemu na pomoście Joachimowi Schepke (który był dowódcą), dziób niszczyciela zmiażdżył nogi na wysokości bioder.
Ehh, historia bitwy o Atlantyk jest dla mnie zbyt drastyczna - mam na to za słabe nerwy.

Oto godło U-434

U 434 Typ VIIC - Historia rozszerzona

Stocznia: F.Schichau GmbH, Danzig
Numer zamówienia: 1475
Zamówienie: 23.09.1939
Położenie stępki: 20.01.1940
Wodowanie: 15.03.1941
Wcielenie do służby: 21.06.1941
Numer pocztowy: M 43 633

Przebieg służby:
21.06.1941 – 01.11.1941 – 7 Flotylla U-bootów, Kiel (szkolenie załogi)
01.11.1941 – 18.12.1941 – 7 Flotylla U-bootów, St. Nazaire (okręt bojowy)
18.12.1941 – Zatopiony na północ od Madery na Północnym Atlantyku (pozycja 36.15N, 15.48W) bombami głębinowymi zrzuconymi przez brytyjskie niszczyciele HMS Blankley i HMS Stanley.

Dowódcy:
21.06.1941 – 18.12.1941 – KL Wolfgang Heyda

Liczba patroli: 1

Zatopione/uszkodzone statki handlowe: 0/0

Zatopione/uszkodzone okręty wojenne: 0/0

Zestrzelone/uszkodzone samoloty: 0/0

Okres służby U 434 przed rozpoczęciem wykonywania patroli bojowych:
- 22.06. – 07.07.1941 – Danzig – próby okrętu w ramach UAK
- 08.07. – 18.07.1941 – Danzig – I etap przeglądu okrętu prowadzony przez stocznię Schichau.
- 21.07. – 07.08.1941 – Kiel – II etap przeglądu okrętu prowadzony przez stocznię Kriegsmarinewerft.
- 09.08. – 11.08.1941 – rejs do Horten w towarzystwie niszczyciela Theodor Riedel, torpedowca Greif oraz U 516.
- 12.08. – 05.09.1941 – Horten – szkolenie załogi na wodach Oslofjordu w ramach miejscowego oddziału Agru-Front.
- 06.09. – 08.09.1941 – rejs do bazy w Kiel.
- 10.09. – 13.09.1941 – rejs do bazy w Danzig.
- 14.09. – 30.09.1941 – Danzig – ćwiczenia w strzelaniu torpedami w ramach 25 Flotylli U-bootów.
- 01.10. – 20.10.1941 – Gotenhafen – ćwiczenia z zakresu taktyki w ramach 27 Flotylli U-bootów.
- 21.10. – 23.10.1941 – rejs do bazy w Kiel.
- 24.10. – 25.10.1941 – Kiel – przygotowanie okrętu do wyjścia na pierwszy patrol bojowy w ramach 5 Flotylli U-bootów.

Patrol 1 (26.10.1941 – 18.12.1941)
26.10. U 434 pod dowództwem Wolfganga Heyda wraz z U 402 o godzinie 06:15 odbił od burty okrętu bazy Hamburg, po czym opuścił bazę w Kiel, by zgodnie z otrzymanym rozkazem zaatakować nieprzyjacielską żeglugę na Północnym Atlantyku. Ponad trzy godziny później o 09:30 obie jednostki rozpoczęły marsz Rutą 15 w towarzystwie statku Stuttgart oraz pełniącego rolę eskorty przerywacza zagród minowych Spbr 15, kierując się na Duży Bełt. Tego samego dnia o 16:00 w kwadracie AO 7192 od zespołu odłączył się Stuttgart, który skierował się w swoją stronę. Prawie cztery godziny później o 19:45 (kwadrat marynarki AO 7245) w związku koniecznością rozminowania dalszej drogi wszystkie jednostki stanęły na kotwicy. Następnego dnia po oczyszczeniu szlaku żeglugowego oraz po przybyciu dwóch dozorowców, które zluzowały przerywacz zagród minowych, U 434 wraz z U 402 ruszył w dalszą drogę. Wieczorem tego samego dnia przy stanie morza 5 – 6 oba okręty ponownie stanęły na kotwicy tym razem w kwadracie AO 4486. Dwudziestego ósmego października o godzinie 05:30 na wszystkich jednostkach rozpoczęto operację wybierania kotwicy, która na U 402 zakończyła się niepowodzeniem. Po wielu próbach m.in. po przybyciu z Fredrikshaven dysponujących silniejszymi maszynami dozorowców o 18:15 udało się wreszcie na U 402 wybrać kotwicę, po czym wszystkie okręty rozpoczęły dalszy marsz w stronę wybrzeży Norwegii. Następnego dnia o godzinie 09:20 w kwadracie AN 3386 w zadymce śnieżnej od zespołu odłączył się U 402, który obrał kurs na Kristiansand, podczas gdy U 434 w towarzystwie eskorty skierował się do Arendal, gdzie przybył ponad godzinę później o 10:30. Trzydziestego pierwszego października w celu uzupełnienia zapasów paliwa, oleju oraz wody pitnej okręt Wolfganga Heyda o 12:00 zawinął do Kristiansand, które opuścił drugiego listopada z rozkazem skierowania się do kwadratu AE 84. Pięć dni później 7 listopada U 434 osiągnął wyznaczony rejon operacyjny nie napotykając tam jednak żadnego ruchu. Piętnastego listopada przebywający aktualnie w kwadracie AL 3526 okręt Wolfganga Heyda nadał do dowództwa meldunek pogodowy. Dwa dni późnij 17 listopada na U 434 odebrano pochodzącą z BdU depeszę o następującej treści:
„U 574, U 434, U 105, U 43, U 575 utworzyć grupę Steuben. Kierować się do AL 47 w celu jego obsadzenia.”.
Dwudziestego listopada przebywający w kwadracie AK 5760 okręt Wolfganga Heyda nadał do dowództwa kolejny meldunek pogodowy. Tego samego dnia otrzymano też z BdU polecenie obsadzenia nowego rejonu operacyjnego obejmującego kwadraty BB 63 i 65. Trzy dni później 23 listopada o 13:59 odebrano kolejną depeszę z BdU o następującej treści:
„Grupa Steuben dotychczasowe zadanie odwołane. Jak najszybciej kierować się do CG 90. Powód: aliancka ofensywa w Północnej Afryce.”.
Dwudziestego dziewiątego listopada U 434 otrzymał z dowództwa polecenie zaatakowania wykrytego przez U 43 konwoju OS.12. Ze względu na przeciwdziałanie okrętów eskorty tworzących 42 grupę eskortową wszystkie podjęte przez Wolfganga Heyda próby ataku zostały jednak udaremnione. Pierwszego grudnia na posiadającym wciąż pełny zapas torped U 434 odebrano polecenie zawinięcia do hiszpańskiego portu Vigo i potajemnego uzupełnienia paliwa ze stojącego tam niemieckiego frachtowca Bessel. Tego samego dnia w kwadracie CE 95 doszło do spotkania z U 574 na który przekazano torbę pocztową oraz w towarzystwie którego rozpoczęto marsz w stronę wybrzeży neutralnej Hiszpanii. Jedenastego grudnia w godzinach porannych płynący w kierunku Vigo okręt Wolfganga Heydy nawiązał kontakt z konwojem OG.77, nadając o godzinie 09:58 do dowództwa meldunek o następującej treści:
„Konwój w CG 5888, kurs 160, 6 węzłów.”.
Wieczorem tego samego dnia o 18:13 podążający za konwojem U 434 został wykryty i zmuszony do zanurzenia przez okręty eskorty, w wyniku czego utracił z nim kontakt. O fakcie tym zaraz po wynurzeniu powiadomiono dowództwo nadając do niego meldunek o następującej treści:
„Godzina 18:13 zapędzony przez okręty eskorty pod wodę. Paliwo 10m3.”.
W związku z kiepską sytuacją paliwową Wolfgang Heyda zaniechał dalszego pościgu za nieprzyjacielem, kierując się z powrotem w stronę Vigo. Następnego dnia o 13:59 odebrano pochodzącą z BdU depeszę o następującej treści
„Heyda, »Gata« nie osiągalna. Wracać do bazy »Bernardo« musi być pewny.”.
Czternastego grudnia w godzinach porannych U 434 potajemnie wpłynął do portu Vigo kierując się w stronę statku Bessel, przy burcie którego został osadzony na dnie, gdzie następnie spędził cały dzień. Po zapadnięciu zmroku nastąpiło wynurzenie, po czym załogi obu jednostek rozpoczęły operację uzupełniania zapasów. Po jej zakończeniu już następnego dnia po kryjomu opuszczono port kierując się na otwarte wody. Od tego też dnia okręt Wolfganga Heyda prowadził działania w ramach grupy Seeraüber przeciwko ochranianemu przez okręty 36 grupy eskortowej konwojowi HG.76. Siedemnastego grudnia operujący w pobliżu w/w konwoju U 434 nadał do dowództwa meldunek o następującej treści:
„Godzina 10:00 ostrzał artyleryjski i samoloty w DH 3341. 2 godziny pod wodą, kontynuuję pościg.”.
Następnego dnia o godzinie 08:00 (kwadrat marynarki CF 9650) z pomostu okrętu Wolfganga Heyda dostrzeżono cztery eskortowce zidentyfikowane jako niszczyciele, w stronę których następnie się skierowano z zamiarem ich zaatakowania. Sześć minut później przebywający wciąż na powierzchni U 434 został wykryty przez obserwatorów na odległym o 6 mil morskich niszczycielu HMS Stanley. Brytyjska jednostka wraz z pozostałymi trzema tj. niszczycielami HMS Blankney i HMS Exmoor oraz kanonierką HMS Deptford skierowała się w stronę wroga. W momencie kiedy odległość zmalała do trzech mil Wolfgang Heyda wydał rozkaz zanurzenia a wkrótce potem w kierunku ścigających go okrętów nakazał wystrzelić torpedę, która jednak chybiła celu. Jako pierwszy do ataków przystąpił HMS Stanley, który ze względu na awarię azdyku zrzucił pojedynczo dziewiętnaście bomb głębinowych, układając je w kwadrat nad przewidywaną pozycją wroga. Następnie jako drugi do ataku przystąpił HMS Blankley, który po uzyskaniu silnego namiaru zrzucił sześć bomb głębinowych, po czym na pozycję okrętu Wolfganga Heyda nakierował HMS Stanley, który tym razem zrzucił czternaście bomb głębinowych nastawionych na wybuchy na dużych głębokościach. Wkrótce po nim drugi atak wykonał HMS Blankley zrzucając ponownie sześć bomb głębinowych nastawionych tym razem na detonacje na średnich głębokościach. Na skutek tych ataków U 434 doznał poważnych uszkodzeń, które zmusiły Wolfganga Heyda do wydania rozkazu wynurzenia i przygotowania okrętu do zatopienia. Wkrótce potem U 434 pojawił się na powierzchni w odległości 2000 metrów od burty HMS Blankley, który natychmiast skierował się w jego stronę rozpoczynając jednocześnie jego ostrzał. W momencie kiedy odległość pomiędzy obiema jednostkami zmalała z pomostu HMS Blankley dostrzeżono opuszczającą ścigany okręt załogę. Wtedy też dowódca niszczyciela pierwotnie planujący taranowanie wroga zmienił swoje zamierzenia i postanowił wziąć go abordażem. Ze względu jednak na małą odległość dzielącą oba okręty brytyjski niszczyciel siłą rozpędu uderzył w kadłub U 434 odnosząc uszkodzenia swojej części dziobowej. W tym samym czasie na okręcie Wolfganga Heyda odpalono ładunki wybuchowe, które wybuchły i posłały go na dno zanim do jego burty dobiła wysłana z HMS Blankley łódź z grupą abordażową. Wkrótce potem brytyjska jednostka podniosła z wody 42 członków załogi U 434 w tym i dowódcę, pozostałych czterech w tym i IWO oficer Karl Frank, który ostrzeliwał niszczyciel z karabinu maszynowego zginęło.

Uwagi:
a.) Już po zakończeniu wojny zmarł/zginął w kanadyjskim obozie jenieckim MaschObGfr Georg Zeller (ur. 05.06.1922), którego ciało zostało pochowane na cmentarzu w Kitchener w Ontario (grób 31b).
b.) Dnia 27.08.1947r w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym na chorobę Heinego – Medina zmarł były dowódca U 434 KK Wolfgang Heyda.

Członkowie załogi U 434 wzięci do niewoli w dniu 18.12.1941 (w kolejności alfabetycznej):
Armborst Bertold MaschGfr
Böhm Gerhard BtsMt
Bothe Karl-Heinz MaschGfr
Braun Horst (w niektórych źródłach pojawia sie błędna informacja o imieniu Ernst) FkGfr
Brauner Kurt FkGfr
Büttner Egon MtrGfr
Claas Ernst MaschGfr
Conen Herbert MaschGfr
Fehr Emil MtrOGfr
Flemmig Karl MaschGfr
Gruschow Heinz MaschMt
Hannemann Otto MechGfr
Hasselroth Wilhelm FkOGfr
Hassler Wilhelm MaschMt
Heyda Wolfgang KKapt.01.08.44 14.11.1913
Hildenbrand Karl MtrGfr
Huffmeyer Friedrich BtsMt
Imfeld Anton MaschGfr
Jäger Heinrich MtrOGfr
Janus Klaus Lt.z.S
Kleemann Ernst MechMt
Kloss Walter OMasch
Koch Johannes MtrGfr
König Kurt MechOGfr
Kruschwitz Rudi FkMtr
Lehn Wilhelm OStrm
Leidig Friedrich MaschMt
Ludtke Paul BtsMt
Maslonka Hans MtrGfr
Meinert Rudi MtrOGfr
Molders Walter MaschGfr
Oesterlein Friedrich Lt.ing
Petzold Gottfried MtrGfr
Pfeiffer Erich MaschMt
Rothe Rudolf OMasch
Sallier Walter MaschGfr
Schmidt Gerhard MtrOGfr
Schwartz Werner MaschMt
Stockmar Kurt MaschGfr
Unger Rudolf MtrGfr
Wegner Helmut MechGfr
Zeller Georg MaschOGfr 05.06.1922

Członkowie załogi U 434 polegli w dniu 18.12.1941 (w kolejności alfabetycznej):
Brandes Helmut MaschGfr 11.06.1922
Frank Karl OLt.z.S 30.08.1916

Bibliografia:
http://uboat.net
www.ubootwaffe.net
http://uboatarchive.net/
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm
http://www.u-boot-archiv.de/
http://www.u-historia.com/
Blair Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen Werften von 1935 bis 1945 tom 2
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von September 1939 bis Mai 1945 tom 4
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5
Ritschel Herbert - Kurzfassung Kriegstagebücher Deutscher U-boote 1939 - 1945 Band 7 KTB U 375 - U 435
Rohwer Jürgen: Axis Submarine Successes 1939 - 1945
Trojca Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1, 2, 3
Wynn Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom 1