U 178 Typ IXD2

Stocznia: Deutsche Schiff- und Maschinenbau AG, (AG Weser) Bremen
Numer zamówienia: 1018
Zamówienie: 28.05.1940
Położenie stępki: 24.12.1940
Wodowanie: 25.10.1941
Wcielenie do służby: 14.02.1942
Numer pocztowy: M 36 887

Przebieg służby:
14.02.1942 - 31.08.1942 - 4 Flotylla U-bootów, Stettin (szkolenie załogi)
01.09.1942 - 31.10.1942 - 10 Flotylla U-bootów, Lorien (okręt bojowy)
01.11.1942 - 01.08.1944 - 12 Flotylla U-bootów, Bordeaux (okręt bojowy)
25.08.1944 - Zatopiony przez załogę w bazie w Bordeaux.

Dowódcy:
14.02.l942 - 21.02.1943 - FK - KzS Hans Ibbeken
22.02.1943 - 25.11.1943 - KK Wilhelm Dommes (KR)
25.11.1943 - 25.08.1944 - KL Wilhelm Spahr

Liczba patroli: 3

Zatopione/uszkodzone statki handlowe: 13 (87.030 ton)/1 (6.348 ton)

Zatopione/uszkodzone okręty wojenne: 0/0

Patrol 1 (08.09.1942 - 10.10.1943)
08.09. U 178 pod dowództwem Hansa Ibbekena wypłynął z bazy w Kiel, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Południowym Atlantyku i Oceanie Indyjskim. W dniu 10 października Hans Ibbeken storpedował i uszkodził o godzinie 08:19 w kwadracie marynarki FM 3734 należący do kanadyjskiego armatora Canadian Pacific Steamships Ltd z Montrealu pełniący funkcję transportowca wojska statek pasażerski Duchess of Atholl (20.119 ton), który ostatecznie poszedł na dno po trafieniu o godzinie 08:37 i 09:21 kolejnymi dwoma torpedami (łącznie podczas ataku na ten statek Hans Ibbeken zużył sześć torped). Około 20 października U 178 przybył na wody w pobliżu Kapsztadu. Trzy dni później 23 października okręt Ibbekena spotkał się z U 159 (Typ IXC), a zaokrętowany na jego pokładzie lekarz udzielił pomocy medycznej choremu członkowi załogi okrętu Hansa-Ludwiga Witta. Niedługo po tym wydarzeniu U 178 popłynął na wody Oceanu Indyjskiego W okresie od 1 do 15 listopada Hans Ibbeken patrolując w rejonie położonym u południowo - wschodnich wybrzeży Afryki, zatopił cztery statki a jeden uszkodził:
- 01.11. zatopił o godzinie 15:33 w kwadracie marynarki KP 8611 należący do brytyjskiego armatora Alfred Holt & Co z Liverpoolu pełniący funkcję transportowca wojska statek pasażerski Mendoza (8.2333 ton).
- 04.11. zatopił o godzinie 11:42 jedną torpedą w kwadracie marynarki KP 5355 należący do norweskiego armatora Bruusgaard, Kiøsterud & Co z Drammen frachtowiec Hai Hing (2.561 ton),
- 04.11. zatopił o godzinie 14:46 w kwadracie marynarki KP 5355 należący do brytyjskiego armatora The Hain Steamship Co Ltd z Londynu frachtowiec Trekieve (5.244 ton),
- 13.11. zatopił godzinie 06:20 w kwadracie marynarki KP 9885 należący do brytyjskiego armatora Moller & Co Ltd z Szanghaju frachtowiec Louise Moller (3.764 ton),
- 15.11. ciężko uszkodził o godzinie 01:45 dwoma torpedami w kwadracie marynarki KZ 2385 należący do brytyjskiego armatora T. & J. Harrison z Liverpoolu frachtowiec Adviser (6.348 ton), który został odholowany przez holownik Prudent do Durbanu, gdzie po remoncie powrócił do służby.
W dniach 13 - 15 listopada U 178 kilkakrotnie był bezskutecznie atakowany przez nieprzyjacielskie samoloty. W dniu 27 listopada w drodze powrotnej do bazy Hans Ibbeken storpedował i ciężko uszkodził o godzinie 14:35 w kwadracie marynarki JJ 2557 należący do amerykańskiego armatora Marine Transport Lines Inc z Nowego Jorku frachtowiec Jeremiah Wadsworth (7.176 ton), który został dobity kolejną wystrzeloną o godzinie 14:46 torpedą. W dniu 10.01. U 178 wpłynął do bazy w Bordeaux, kończąc trwający patrol prawie osiemnaście tygodni patrol (125 dni).

07.03.1943 U 178 pod dowództwem Wilhelma Dommesa wypłynął z bazy w Bordeaux, do której powrócił trzy dni później 9 marca.

Patrol 2 (28.03.1943 - 27.08.1943)
28.03. U 178 pod dowództwem Wilhelma Dommesa wypłynął z bazy w Bordeaux, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Południowym Atlantyku i Oceanie Indyjskim. Na początku maja Wilhelm Dommes przybył w rejon położony w pobliżu Kapsztadu, ale wkrótce zmuszony był wypłynąć daleko w ocean w celu naprawienia jednego z nieszczelnych zbiorników paliwowych. W dniu 24 maja wracający po naprawach U 178 nawiązał kontakt z małym konwojem, ale zanim zdołał wykonać atak na płynące w nim statki został o godzinie 06:05 w kwadracie marynarki KZ 41 wykryty przez samolot Catalina ze 321 Sqn RAF. Wilhelm Dommes widząc nadlatującego przeciwnika rozkazał obsadzić działka przeciwlotnicze i otworzyć do niego ogień. W momencie kiedy do krążącej poza zasięgiem działek U 178 Cataliny dołączyła druga, Wilhelm Dommes uznał, że niema co dalej ryzykować i wydał rozkaz alarmowego zanurzenia. W wyniku akcji obu samolotów U 178 utracił kontakt z konwojem. Pod koniec maja okręt Dommesa, który w międzyczasie przybył z rejonu Kapsztadu na wody Oceanu Indyjskiego odebrał meldunek z bliźniaczego U 177 o kontakcie z konwojem CD-20 płynącym z Kapsztadu do Durbanu. W dniu 1 czerwca U 178 nawiązał kontakt z meldowanym konwojem a następnie w przeprowadzonym o godzinie 10:00 w kwadracie marynarki KP 8779 ataku storpedował i ciężko uszkodził należący do holenderskiego armatora NV Stoomvaart Mij ´Nederland´ z Amsterdamu frachtowiec Salabangka (6.586 ton), który ostatecznie poszedł na dno podczas holowania do Durbanu. Przez kilka następnych dni Wilhelm Dommes bez powodzenia operował w rejonie położonym na południe od kanału Mozambickiego, po czym udał się na spotkanie z niemieckim tankowcem Charlotte Schliemann. W dniu 22 czerwca U 178 spotkał się 600 mil na południe od Mauritiusu z tankowcem, z którego pobrał paliwo i prowiant, po czym zgodnie z rozkazem udał się w rejon kanału Mozambickiego. Płynąc przez kanał Mozambicki z północy na południe Wilhelm Dommes zatopił w okresie od 4 do 17 lipca pięć statków.
- 04.07. o godzinie 14:10 w kwadracie marynarki KE 7471 należący do norweskiego armatora Haakon J. Wallem z Bergen frachtowiec Breiviken (2.669 ton), będący maruderem z konwoju DN-50,
- 04.07. o godzinie 18:30 w kwadracie marynarki KD 9985 należący do greckiego armatora Theofano Maritime Co Ltd (Livanos & Co Ltd) z Londynu frachtowiec Michael Livanos (4.774 ton),
- 11.07. o godzinie 09:15 w kwadracie marynarki KE 2168 należący do greckiego armatora Livanos Bros Maritime Co Ltd (Livanos & Co Ltd) z Londynu frachtowiec Mary Livanos (4.771 ton),
- 14.07. uszkodził o godzinie 02:36 w kwadracie marynarki KE 2274 należący do amerykańskiego armatora R.A. Nicol & Co Inc z Nowego Jorku frachtowiec Robert Bacon (7.197 ton), który został dobity kolejnymi dwoma wystrzelonymi o godzinie 03:14 i 04:43 torpedami,
- 17.07. uszkodził o godzinie 00:01 w kwadracie marynarki LT 8574 należący do brytyjskiego armatora Ellerman Lines Ltd z Londynu frachtowiec City of Canton (6.692 ton), który został dobity kolejną wystrzeloną o godzinie 00:31 torpedą.
Po zatopieniu ostatniej jednostki dowódca U 178 rozpoczął rejs powrotny do bazy we Francji. Dnia 1 sierpnia Wilhelm Dommes otrzymał z dowództwa polecenie spotkania się z płynącym na Malaje włoskim okrętem podwodnym Luigi Torelli, któremu miał przekazać trochę paliwa. Według pierwotnych planów oba okręty miały spotkać się około 7 sierpnia ale do spotkania doszło dopiero w dniu 12 sierpnia. Ze względu na wzburzone morze oba okręty płynęły przez kilka dni w pobliżu siebie a ich załogi próbowały przepompować trochę paliwa. W trakcie trwania tej operacji Wilhelm Dommes otrzymał z dowództwa depeszę, która zawierała zapytanie czy U 178 jest w stanie dotrzeć do położonej na Malajach bazy w Penangu. Po przedyskutowaniu tej depeszy wspólnie z oficerami dowódca U 178 odpowiedział BdU, że on sami jaki i większość jego załogi są wstanie to zrobić, ale ma na pokładzie kilku chorych ludzi i jeśli nie zapewni im się odpowiedniego leczenia to nie może zagwarantować, że w ewentualnym rejsie powrotnym do kraju wystarczy mu ludzi do utrzymania pełnej sprawności bojowej. W odpowiedzi na tę wiadomość Berlin zapewnił Dommesa, że Penang dysponuje niezbędną pomocą medyczną. W związku z takim faktem dowódca U 178 wraz z Luigi Torellim obrał kurs na Penang. W dniu 28.08. U 178 wpłynął do bazy w Penangu, kończąc trwający prawie dwadzieścia dwa tygodnie patrol (153 dni).

09.10.1943 U 178 pod dowództwem Wilhelma Dommesa wypłynął z bazy w Penangu, by udać się do bazy w Singapurze, gdzie przybył trzy dni później 11 marca.

23.10.1943 U 178 pod dowództwem Wilhelma Dommesa wypłynął z bazy w Singapurze, by udać się do bazy w Penangu, gdzie przybył trzy dni później 25 października.

06.11.1943 U 178 pod dowództwem Wilhelma Dommesa wypłynął z bazy w Penangu, by udać się do bazy w Singapurze, gdzie przybył trzy dni później 8 listopada.

23.11.1943 U 178 pod dowództwem Wilhelma Dommesa wypłynął z bazy w Singapurze, by udać się do bazy w Penangu, gdzie przybył dwa dni później 24 listopada.

Patrol 3 (27.11.1943 - 25.05.1944)
27.11. U 178 pod dowództwem Wilhelma Spahra wypłynął z bazy w Penangu, by zgodnie z rozkazem dostarczyć do bazy w Bordeaux 139 ton surowców strategicznych (107 ton cyny w sztabkach, 2 tony wolframu, 30 ton surowego kauczuku), które umieszczono w zęzie, pomieszczeniach załogi i kiosku. Dodatkowo podczas tego rejsu Wilhelm Spahr miał także przeprowadzić patrol: w pierwszej połowie grudnia wschodnich wybrzeży Indii a drugiej w połowie zachodnich. W dniu 27 grudnia U 178 storpedował i uszkodził o godzinie 00:12 w kwadracie marynarki LC 2519 należący do amerykańskiego armatora Grace Lines Inc z Nowego Jorku frachtowiec Jose Navarro (7.244 ton), który po trafieniu kolejną wystrzeloną o godzinie 14:58 torpedą poszedł ostatecznie w kwadracie marynarki LC 2197 na dno. Przez prawie cały styczeń Wilhelm Spahr bez powodzenia operował w rejonie położonym na południowy - zachód od Indii. W dniu 27 stycznia U 178 spotkał się 100 mil na południowy - wschód od Mauritiusu z tankowcem Charlotte Schliemann, z którego pobrał paliwo, prowiant i 18 ton kauczuku a z przebywającego w pobliżu U 510 (Typ IXC) aktualne klucze enigmy. Po zakończonej operacji zaopatrzeniowej Wilhelm Spahr zgodnie z poleceniem BdU bez powodzenia operował w rejonie Mauritiusu. W związku z zatopieniem przez brytyjski niszczyciel HMS Relentless tankowca Charlotte Schliemann, U 178 otrzymał w dniu 19 lutego polecenie spotkania się z U 532, któremu miał przekazać trochę paliwa potrzebnego na rejs do Francji. W dniu 27 lutego Wilhelm Spahr spotkał a następnie przekazał na U 532 paliwo, ale nie w ilości wystarczającej na powrót do Europy, w związku z czym ten został skierowany na spotkanie z niemieckim tankowcem Brake. Po zakończeniu tej operacji U 178 rozpoczął rejs powrotny do Bordeaux podczas, którego zgodnie z poleceniem dowództwa miał w dniu 11 marca spotkać się 600 mil na południe od Kapsztadu z podwodnym transportowcem UIT-22, z którego miano pobrać Naxosa. Alianci wiedząc o tym spotkaniu z przechwyconych i odszyfrowanych depesz skierowali w ten rejonu grupę z.o.p., która odnalazła i zatopiła UIT-22. W dniach 8 i 9 marca płynący na miejsce spotkania okręt Wilhelma Spahra był kilkakrotnie bezskutecznie atakowany przez nieprzyjacielskie samoloty. Po przybyciu w dniu 11 marca na umówione miejsce dowódca U 178 nie mogąc nawiązać kontaktu z UIT-22 zameldował BdU o dużej plamie ropy i szczątków oraz o podejrzeniu, że pochodzą one z tego właśnie okrętu. W dniu 4 kwietnia Wilhelm Spahr spotkał się z U 843, z którego pokładu pobrano aktualne klucze enigmy. W dniu 25.05. U 178 wpłynął do bazy w Bordeaux, kończąc trwający prawie sześć tygodni patrol (181 dni).

Ze względu na zużycie mechanizmów okrętowych po ciężkim i długim patrolu U 178, którego nie można było ewakuować z zagrożonej przez aliantów bazy w Bordeaux, został w dniu 20 sierpnia wycofany ze służby a pięć dni później 25 sierpnia zatopiony przez resztkę pozostającej na jego pokładzie załogi. W 1947 roku wrak okrętu został wydobyty przez francuzów a następnie pocięty na złom.

Bibliografia:
http://uboat.net
www.ubootwaffe.net
http://uboatarchive.net/BDUKTB30269.htm
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm
http://www.u-boot-archiv.de/
http://www.u-historia.com/
Blair Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen Werften von 1935 bis 1945 tom 2
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von September 1939 bis Mai 1945 tom 4
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5
Trojca Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1, 2, 3
Wynn Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom 1