U-57 Typ IIC

Stocznia: Deutsche Werke AG, Kiel-Gaarden
Numer zamówienia: 256
Zamówienie: 17.06.1937
Położenie stępki: 14.09.1937
Wodowanie: 03.09.1938
Wcielenie do służby: 29.12.1938
Numer pocztowy: M 21 938

Przebieg służby:
29.12.1938 - 31.12.1939 - 5 Flotylla U-bootów Emsmann, Kiel (szkolenie załogi/okręt bojowy)
01.01.1940 - 03.09.1940 - 1 Flotylla U-bootów, Kiel (okręt bojowy)
03.09.1940 - Staranowany i zatopiony w Brünsbuttel przez norweski frachtowiec Rona.
09.1940 - Podniesiony z dna i skierowany na remont
11.01.1941 - 30.06.1944 - 22 Flotylla U-bootów, Gotenhafen (okręt szkolny)
01.07.1944 - 03.05.1945 - 19 Flotylla U-bootów, Pillau/Kiel (okręt szkolny)
03.05.1945 - Zatopiony przez własną załogę w Kiel w ramach operacji Regenbogen.

Dowódcy:
29.12.1938 - 04.06.1940 - KL Claus Korth
05.06.1940 - 15.09.1940 - OL Erich Topp
11.06.1941 - 16.05.1943 - Wilhelm Eisele
17.05.1941 - 31.07.1944 - OL Walter Zenker
01.08.1944 - ?.05.1945 - OL Peter Kühl

Liczba patroli: 11

Zatopione/uznane za stracone/uszkodzone statki handlowe: 11 (48.053 ton)/1 (10.191 ton)/2 /(10.403 ton)

Zatopione/uszkodzone okręty wojenne: 1 (8.240 ton)/0

23.08.1939 U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął z bazy w Kiel, by trzy dni później 26 sierpnia wpłynąć do bazy w porcie Memel.

Patrol 1 (26.08.1939 - 18.09.1939)
26.08. U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął z bazy w porcie Memel, by zgodnie z rozkazem w ramach przygotowań do operacji Fall Weiss obserwować ruchy polskiej floty wojennej a po rozpoczęciu tejże operacji atakować jej okręty. W dniu 2 września Claus Korth powrócił ze swym okrętem o godzinie 21:32 do bazy w porcie Memel, którą opuścił następnego dnia o godzinie 09:00 udając się w rejs do bazy w Kiel, po drodze polując na polskie jednostki. Dnia 05.09. U 57 wpłynął o godzinie 02:05 do bazy w Kiel, którą opuścił jeszcze tego samego dnia o godzinie 14:35 udając się na patrol wód Skagerraku w celu atakowania polskich jednostek próbujących uciec z Bałtyku do Anglii. W dniu 18.09. U 57 wpłynął do bazy w Kiel, kończąc trwający ponad trzy tygodnie patrol.

Patrol 2 (25.10.1939 - 05.11.1939)
25.10. U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął o godzinie 02:08 z bazy w Kiel, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Morzu Północnym (rejon latarniowca Noordhinder. W dniu 05.11. U 57 wpłynął o godzinie 09:59 do bazy w Kiel, kończąc trwający ponad półtora tygodnia patrol.

Patrol 3 (12.11.1939 - 23.11.1939)
12.11. U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął o godzinie 02:30 z bazy w Kiel, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Morzu Północnym (wschodnie wybrzeża Wielkiej Brytanii). W okresie od 17 do 19 listopada Claus Korth zatopił dwa frachtowce:
- 17.11. o godzinie 20:15 w kwadracie marynarki AN 8723 należący do litewskiego armatora Akc-Vé Lietuvos Baltijos Lloydas z Kowna - Kaunas (1.566 ton),
- 19.11. o godzinie 02:13 w kwadracie marynarki AN 8713 należący do brytyjskiego armatora J.A.Billmeir & Co Ltd z Londynu - Stanbrook (1.383 ton).
W dniu 23.11. U 57 wpłynął o godzinie 21:00 do bazy w Kiel, kończąc trwający ponad jeden tydzień patrol.

05.12.1939 U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął o godzinie 01:00 z bazy w Kiel, by udać się do bazy w Wilhelmshaven, gdzie przybył jeszcze tego samego dnia.

Patrol 4 (07.12.1939 - 16.12.1939)
07.12. U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął z bazy w Wilhelmshaven, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Morzu Północnym (wschodnie wybrzeża Wielkiej Brytanii). W dniu 13 grudnia Claus Korth zatopił o godzinie 19:15 w kwadracie marynarki AN 8447 należący do estońskiego armatora J.Michelmann & J. Adamson & co z Pärnu, stary bo zbudowany w 1899 roku frachtowiec Mina (1.173 ton). U 57 zaatakował ten statek już kilka minut wcześniej, ale wystrzelona o godzinie 19:03 torpeda minęła cel. W dniu 16.12. U 57 wpłynął godzinie 20:30 do bazy w Kiel, kończąc trwający ponad jeden tydzień patrol.

Patrol 5 (16.01.1940 - 25.01.1940)
16.01. U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął o godzinie 22:07 z bazy w Kiel, by zgodnie z rozkazem postawić pole minowe złożone z 9 min TMA w rejonie Cromarthy Firth. W dniu 20 stycznia Claus Korth zatopił o godzinie 20:26 w kwadracie marynarki AN 1819 należący do norweskiego armatora J.M. Johannesen z Farsund frachtowiec Miranda (1.3288 ton)*. Następnego dnia U 57 pomiędzy godzinna 05:06 a 05:39 postawił w kwadracie marynarki AN 1759 pole minowe. W dniu 25.01. U 57 wpłynął o godzinie 14:49 do bazy w Wilhelmshaven, kończąc trwający ponad tydzień patrol.
Na polu minowym ustawionym przez jednostkę Clausa Kortha zatonął jeden statek:
- 26.01. należący do Royal pomocniczy okręt HMS Durham Castle (8.240 ton)**.

Patrol 6 (08.02.1940 - 25.02.1940)
08.02. U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął o godzinie 12:20 z bazy w Wilhelmshaven, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę w rejonie Szetlandów. W dniu 14 lutego Claus Korth storpedował i ciężko uszkodził o godzinie 01:35 w kwadracie marynarki AN 1671 należący do brytyjskiego armatora Hunting & Son z Newcastle tankowiec Gretafield (10.1919), będący maruderem z konwoju HX-18. Płonący po ataku opuszczony przez załogę tankowiec zdryfował i osiadł na wybrzeżu w rejonie Dunbeath w Caithnesshire (pozycja 58.14,15N, 03.25,45W), by w dniu 19 marca przełamać się na dwie części. Ze względu na rozmiar zniszczeń tankowiec uznano za jednostkę straconą. W dniu 21 lutego U 57 storpedował i uszkodził o godzinie 18:09 w kwadracie marynarki AN 1651 należący do brytyjskiego armatora Maclay & McIntyre z Glasgow frachtowiec Loch Maddy (4.996 ton), będący maruderem z konwoju HX-19. Uszkodzona jednostka została dobita następnego dnia przez U 23. W dniu 25.02. U 57 wpłynął o godzinie 10:40 do bazy w Wilhelmshaven, kończąc trwający ponad dwa i pół tygodnia patrol.

Patrol 7 (14.03.1940 - 29.03.1940)
14.03. U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął o godzinie 14:25 z bazy w Wilhelmshaven, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę na Morzu Północnym (rejon wschodnich wybrzeży Wielkiej Brytanii). W dniu 25 marca Claus Korth zatopił o godzinie 20:11 w kwadracie marynarki AN 1642 należący do brytyjskiego armatora Common Brothers Ltd z Newcastle tankowiec Daghestan (5.742 ton). Zatopiona jednostka została poprzedniego dnia zaatakowana i uszkodzona przez samoloty Luftwaffe. W dniu 29.03. U 57 wpłynął o godzinie 08:38 do bazy w Wilhelmshaven, kończąc trwający ponad dwa tygodnie patrol.

Patrol 8 (04.04.1940 - 07.05.1940)
04.04. U 57 pod dowództwem Clausa Kortha wypłynął o godzinie 15:12 z bazy w Wilhelmshaven, by zgodnie z rozkazem wziąć udział w operacji "Hartmut", osłonie lądujących w Norwegii niemieckich wojsk. Zalakowane rozkazy dotyczące udziału U 57 w tej operacji zostały otwarte w dniu 06.04. Według nich Claus Korth miał operować w rejonie Pentland Firth, atakując wszystkie napotkane tam nieprzyjacielskie jednostki. W dniu 8 kwietnia U 57 zameldował o godzinie 23:09 o kontakcie z prawdopodobnie francuskim krążownikiem ciężkim płynącym w eskorcie dwóch niszczycieli. W dniu 16 kwietnia Claus Korth zameldował o godzinie 01:18 o kontakcie z dużym krążownikiem płynącym w eskorcie niszczyciela. Cztery dni później U 57 zameldował o godzinie 00:06 o uzyskanym hydrofonem kontakcie z krążownikiem ciężkim York, który wpłynął do Pentland. Dnia 3 maja Claus Korth zgłosił rozpoczęcie powrotu do bazy. W dniu 07.05. U 57 wpłynął o godzinie 16:16 do bazy w Kiel, kończąc trwający ponad cztery tygodnie patrol.

Patrol 9 (11.07.1940 - 20.07.1940)
11.07. U 57 pod dowództwem Ericha Toppa wypłynął o godzinie 18:00 z bazy w Kiel, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę w rejonie Nord Minches i Kanału Północnego. W dniu 17 lipca Erich Topp zatopił w kilkunastogodzinnych odstępach dwa statki:
- o godzinie 04:10 w kwadracie marynarki AN 1368 należący do szwedzkiego armatora Erik O. Brodin ze Sztokholmu frachtowiec O.A. Brodin (1.960 ton),
- o godzinie 22:22 w kwadracie marynarki AN 3662 należący do brytyjskiego armatora T & J Brocklebank Ltd z Londynu płynący w konwoju HX-55A frachtowiec Manipur (8.652 ton).
W dniu 20 lipca U 57 wpłynął do bazy w Bergen, kończąc trwający ponad tydzień patrol.

Patrol 10 (22.07.1940 - 07.08.1940)
22.07. U 57 pod dowództwem Ericha Toppa wypłynął o godzinie 18:00 z bazy w Bergen, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę w rejonie Nord Minches i Kanału Północnego. W dniu 3 sierpnia Erich Topp zatopił o godzinie 08:10 w kwadracie marynarki AM 5364 należący do szwedzkiego armatora Allan Börjesson z Helsingborga stary bo pochodzący z 1902 roku frachtowiec Atos (2.161 ton). Wystrzelona trzy minuty wcześniej do statku pierwsza torpeda minęła cel. W dniu 07.08. U 57 wpłynął o godzinie 19:16 do bazy w Lorient, kończąc trwający ponad dwa tygodnie patrol.

Patrol 11 (14.08.1940 - 03.09.1940)
14.08. U 57 pod dowództwem Ericha Toppa wypłynął o godzinie 21:00 z bazy w Lorient, by zgodnie z rozkazem atakować nieprzyjacielską żeglugę w rejonie Nord Minches i Kanału Północnego. W dniu 24 sierpnia Erich Topp zaatakował o godzinie 00:42 w kwadracie marynarki AM 5392 konwój OB-202, torpedując trzy statki:
- uszkodził należący do brytyjskiego armatora Asiatic Steam Navigation Co Ltd z Londynu frachtowiec Havildar (5.407 ton),
- zatopił należący do brytyjskiego armatora Saint Line Ltd (Gilmore Rankin & Co Ltd) z Liverpoolu frachtowiec Saint Dunstan (5.681 ton),
- ciężko uszkodził należący do brytyjskiego armatora Federal Steam Navigation Co Ltd z Londynu frachtowiec Cumberland (10.939 ton).
Załoga statku Cumberland próbowała doprowadzić swoją uszkodzoną jednostkę do portu, ale statek ostatecznie poszedł na 8 mil 5˚ od Inishtrahull. Następnego dnia po ataku na konwój U 57 zatopił o godzinie 19:48 w kwadracie marynarki AM5313 należący do brytyjskiego armatora Anglo-Saxon Petroleum Co Ltd z Londynu tankowiec Pecten (7.4687 ton), będący maruderem z konwoju HX-65B. W dniu 3 września oczekujący na wpłynięcie do śluzy w Brünsbuttel U 57 został staranowany i zatopiony o godzinie 00:15 przez norweski frachtowiec Rona. Na skutek zatonięcia U 57 zginęło sześciu członków załogi:
1. OMaat Bernhardt Henz
2. MaschGfr Kurt Kopf
3. MtrGfr Hermann Schneider
4. FkOGfr Kurt Sparschuh
5. MtrOgfr Franz Tatzreiter
6. ?

Uwagi:
a.) Jeszcze we wrześniu wrak U 57 został przy pomocy jednostek ratowniczych Wille i Kraft podniesiony z dna i przeholowany do stoczni. Po remoncie okręt powrócił do służby w charakterze jednostki szkolnej.
b.) Po wojnie wrak okrętu został wydobyty i pocięty na złom.

Przypisy:
* Rainer Busch podaje w swojej książce Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3, że U 57 zatopił w tym dniu szwedzki frachtowiec Foxen (1.304 ton), który według informacji ze strony uboat.net padł ofiarą ataku U 55 (Typ VIIB).
** HMS Durham Castle - zbudowany w 1904 roku w Glasgow dla brytyjskiego armatora Union-Castle Mail SS Ltd z Londynu statek pasażerski. Po wybuchu wojny zarekwirowany przez Royal Navy, która miała zamiar wykorzystać go w charakterze okrętu pływających koszar/okrętu warsztatowego. W momencie wejścia na minę okręt był holowany do bazy w Scapa Flow.

Bibliografia:
http://uboat.net
http://www.ubootwaffe.net
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm
Blair Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen Werften von 1935 bis 1945 tom 2
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3
Trojca Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 3