1. Skip to Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer>

Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Moderatorzy: Jatzoo, Brodołak

Posty: 17 • Strona 1 z 1

Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez Korvettenkapitan » 02.04.05, 20:05

Witam.

Podczas ponownej lektury pewnych fragmentów "Ostatniego roku Kriegsmarine" Tarranta, spojrzałem na wzmiankę o fabryce akumulatorów dla U-bootów w Poznaniu, która została utracona, gdy miasto zajęła Armia Czerwona w lutym 1945 roku.

Czy ktoś wie, co się stało z tymi budynkami po wojnie?

Pozdrawiam.
Korvettenkapitan
Korvettenkapitän
 
Tonaż: 436.000 BRT

Dołączył(a): 21.01.04, 22:15
Lokalizacja: Nad Bałtykiem

Postprzez tobruk » 24.04.05, 18:27

Witam
Za główną podejrzaną uważam Centrę :)
Pozdrawiam
tobruk
Kapitän zur See
Kapitän zur See
Vip User
 
Tonaż: 817.000 BRT

Dołączył(a): 18.11.03, 00:03
Lokalizacja: lubuskie

Postprzez Jatzoo » 24.04.05, 19:21

To były fabryki AFA - zostały zbudowane w Poznaniu gdzieś koło roku 1943...
Jatzoo
Grossadmiral
Grossadmiral
Global Mod
 
Tonaż: 2.353.000 BRT

Dołączył(a): 22.08.02, 15:03

Postprzez PL_Szczur » 24.04.05, 22:17

Hmmm... Jestem z Poznania i zastanawiajac sie chwile, musialbym wskazac odpowiedz jaka podal Tobruk.
Centra miala dosc duze zaklady w naszym miescie. Wspolpracowala tez z zakladami H. Cegielskiego, a ten jak wiadomo produkuje wszystko, od silnikow okretowych, przez bron, do wagonow wlacznie.

Moze gdybys podal wiecej szczegolow potrafilbym dokladniej cos odpowiedziec.
PL_Szczur
Oberfähnrich zur See
 
Tonaż: 71.000 BRT

Dołączył(a): 16.04.05, 13:16

Postprzez Jatzoo » 24.04.05, 22:24

AFA dostarczała akumulatory dla XXI oraz XXIII - wskutek przestawienia całej produkcji na nowe typu U-Bootów, zakłady w Berlinie i Hanowerze przestały się wyrabiać - do tego doszły później również alianckie naloty. Postanowiono zatem utworzyć filie w Wiedniu oraz w Poznaniu - kiepsko się ten interes kręcił, ale innego wyjścia AFA nie miała. Całą operację nadzorował Speer - może coś w jego wspomnieniach by się na ten temat odnalazło...?

Może to zatem Centra później przejęła cały ten majątek...?
Jatzoo
Grossadmiral
Grossadmiral
Global Mod
 
Tonaż: 2.353.000 BRT

Dołączył(a): 22.08.02, 15:03

Postprzez Korvettenkapitan » 04.05.05, 17:42

Wielkie dzięki za informacje, Jatzoo :)

Pozdrawiam.
Korvettenkapitan
Korvettenkapitän
 
Tonaż: 436.000 BRT

Dołączył(a): 21.01.04, 22:15
Lokalizacja: Nad Bałtykiem

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez quarvus » 09.10.09, 09:02

Sprawa jest dość skomplikowana, bo w Poznaniu zawsze się mówiło, że to w "Centrze" produkowali akumulatory dla u-bootów. Być może AFA rozwinęła produkcję na bazie pozostałości po polskiej przedwojennej fabryce na ul. Gdyńskiej. To typowe dla ziem wcielonych w październiku 1939 roku do Rzeszy - Niemcy wywłaszczali natychmiast polskich właścicieli, przekazując majątek trwały różnym niemieckim przedsiębiorstwom, a po wojnie komuniści już nie oddawali majątków przedwojennym właścicielom.
Postaram się pamiętać o tym wątku podczas moich poznańskich poszukiwań i może zdobędę trochę więcej informacji, bo badania historyczne wojennej przeszłości Poznania cały czas się rozwijają. Na początek wklejam oficjalną hisotrię zakładu dawnej CENTRY z Poznania - co ciekawe, jej dzieje zaczynają się w Berlinie, a okres wojenny, to oczywiście biała plama:


?1910 ? powstanie niewielkiej fabryki baterii w Berlinie, z inicjatywy polskiego przedsiębiorcy Andrzeja Karczmarka.
?1919 ? przeniesie fabryki do Poznania (oficjalna nazwa: Pierwsza Poznańska Fabryka Elementów i Bateryj).
?1925 ? pierwsze produkty pod marką CENTRA.
?1945 ? nacjonalizacja firmy, rozpoczęcie produkcji m.in. baterii płaskich i okrągłych, latarek ?Mikro?
?1953 ? jako pierwsza w Polsce rozpoczyna produkcję baterii płytkowych, co miało ogromne znaczenie dla rodzącego się przemysłu elektronicznego i radiowego. W dalszej kolejności R6 i R14.
?1970 ? połączenie z Poznańskimi Zakładami Elektronicznymi ALCO i powstanie Zjednoczonych Zakładów Elektrochemicznych CENTRA (ZZE Centra). Rozpoczęcie produkcji akumulatorów samochodowych. Kooperacja z Fiatem.
?1993 ? komercjalizacja, ZZE Centra przekształca się w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa - Centra S.A. w Poznaniu.
?1994 ? prywatyzacja, sprzedaż 75% akcji firmie CEAC z siedzibą w Paryżu.
?1995 - firmę CEAC, a tym samym Centrę, kupił amerykański koncern Exide Corporation - największy producent akumulatorów na świecie. Amerykanie przejęli łącznie 98% akcji.
?2008 ? zmiana nazwy prawnej firmy na EXIDE Technologies S.A.


Dodam tylko jeszcze od siebie, że marka handlowa CENTRA została utrzymana dla akumulatorów.
Paradoksalnie największy niemiecki producent baterii - wspomniania już tu AFA - stosuje od lat międzywojennych markę handlową VARTA. Ale nie jest ona wzięta pod naszej poznańskiej rzeki. Skąd się wzięła marka VARTA proponuję przeczytać w oficjalnej historii AFA (wpis spod roku 1904). Oczywiście wojenna historia AFA to biała plama, nawet dokładnie nie napisali, kiedy koncern zmienił nazwę z AFA na VARTA, ale myślę że nastąpiło to tuż po wojnie i w jej wyniku :

- 1887 Adolf Müller founds the firm Büsche & Müller in Hagen, the birthplace of Varta. International expansion commences just one year later - first in Austria, then in Hungary, Russia and Spain.
- 1890 With the participation of AEG and Siemens, the company's name is changed to Accumulatorenfabrik AG, or AFA.
- 1897 AFA moves its administrative headquarter from Hagen to Berlin.
- 1904 Founding of a subsidiary in Berlin with the name VARTA (Vertrieb, Aufladung, Reparatur, Transportabler Akkumulatoren) for the distribution of small, portable lead batteries.
- 1918 After losing all foreign participations as a result of the First World War, a systematic process of internationalization recommences with subsidiaries in the UK, Austria, Italy, Rumania, Russia, Spain and Switzerland.
- 1923 The Quandt era begins. Günther Quandt becomes Chairman of the Supervisory Board of AFA.
- 1930 Due to the economic crisis, which also results in short-time working and redundancies at AFA, the company concentrates "all its energies" on new inventions and battery designs for airplanes and radio technology.
- 1935 AFA exclusively equips the "Hindenburg" Zeppelin LZ 129 with Varta batteries.
The first "electrical vehicles with lift masts" - predecessors of the modern forklift truck - are launched onto the market equipped with Varta batteries.
- 1936 Varta develops leakproof acid batteries for airplanes. AFA launches the first standard starter battery with uniform dimensions. It fits in any passenger car.
- 1945 A new corporate beginning in Hannover following the loss of seven foreign companies and the cessation of production at the end of the war.
- 1962 Frankfurt am Main becomes the administrative headquarter of VARTA AG.
- 1977 Division of VARTA AG's assets. Battery and plastics operations are combined under VARTA AG. The pharmaceuticals branch is transferred to Altana AG and the electrical branch is combined under CEAG AG.
- 1998 Portable battery operations are combined within VARTA Gerätebatterie GmbH.
Sale of Varta-Plastic. VARTA Batterie AG is merged into VARTA AG.
quarvus
Leutnant zur See
 
Tonaż: 122.000 BRT

Dołączył(a): 14.12.07, 12:07
Lokalizacja: Poznań

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez quarvus » 12.11.09, 02:43

Dowiedziałem się właśnie, że akumulatory dla u-bootów w czasie wojny produkowano (także???) na terenach Targów Poznańskich. Czy był to osobny zakład wobec zakładów dawnej Centry na Głównej (ul. Gdyńska), czy też jej filia, nie wiem. Dokumentacji brak w Polsce, w Niemczech - nie wiadomo, można się opierać jedynie na wspomnieniach polskich pracowników... Na dodatek, Poznań pod koniec wojny był dosłownie naszpikowany zakładami zbrojeniowymi, był tu duży zakład produkujący radiostacje - czy dla okrętów - nie wiem, tematyka jest do dziś nieopracowana. W dziedzinie łupów wojennych Armii Czerwonej meldowane jest tylko 5000 szt. aparatów radiotelegraficznych. Z racji odległości naloty alianckie były rzadkie. Odbyło się tylko kilka niezbyt wielkich, ale ich celem na pewno nie były zakłady akumulatorów. Alianci za najważniejszy i jedyny cel nalotów uznawali rozczłonkowaną po fortach i kilku zakładach w południowej części miasta wytwórnię samolotów Focke Wulf 190.
Natomiast dość dobrze opracowana jest historia walk, stąd mogę napisać:
- 20 stycznia 1945 ogłoszono alarm dla Festung Posen i od tego dnia wszystkie pociągi otrzymały wyłącznie zadania ewakuacyjne, ewakuowano wyłącznie ludzi i urzędy, oznaczało to też zatrzymanie produkcji. Praktycznie niemożliwe jest, aby jakikolwiek wagon z akumulatorami opuścił Poznań po 20 stycznia.
- 25 stycznia 1945 ostatecznie odcięto lądowe połączenie twierdzy z Rzeszą rozstrzeliwując ostatni pociąg ewakuacyjny na trasie Poznań - Berlin. Do tego dnia zdołano ewakuować praktycznie całą niemiecką ludność Poznania, czyli ponad 200 tys. ludzi.
- 31 stycznia 1945 na skutek włamania sowieckiego od południa opanowane zostały tereny targowe i istniejące tam zakłady przemysłowe wraz z zakładem akumulatorów.
- 17 lutego 1945 kapituluje resztka niemieckiej załogi prawobrzeżnego Poznania - zakład CENTRY na ul. Gdyńskiej wpada w ręce sowieckie.
- 23 lutego 1945 kapitulacja Cytadeli - ostatniego punktu oporu
quarvus
Leutnant zur See
 
Tonaż: 122.000 BRT

Dołączył(a): 14.12.07, 12:07
Lokalizacja: Poznań

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez ObltzS » 14.11.09, 12:07

Witam !

Czy quarvus miał już okazję przeprowadzić kwerendę w WAP Poznań lub IZ Poznań, odnośnie tego tematu [ogólnie materiały dotyczące gospodarki III Rzeszy na terenie samego Poznania i okolic, być może wśród nich byłoby cokolwiek związanego z produkcją AFA] - choć jest bardzo prawdopodobne, że Niemcy ewakuując samą fabrykę również wywieżli dokumentację tak dotyczącą samych akumulatorów jak i ogólną, dotyczącą produkcji.
Pzdr.
ObltzS
Admiral
Admiral
Moderator Team
 
Tonaż: 1.725.000 BRT

Dołączył(a): 05.07.05, 19:31
Lokalizacja: Polska południowa

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez quarvus » 04.12.16, 05:08

Jatzoo miał rację. AFA wybudowała od podstaw w czasie wojny (Jatzo podawał rok 1943) nową fabrykę w Poznaniu - na działce naprzeciw bramy "Ceglorza", czyli zakładów Cegielskiego (przejętych przez DWM). Prawdopodobnie była to fabryka produkcji akumulatorów. W czasie okupacji ulica nazywała się Schwabenstrasse. Po wojnie całe wyposażenie wywieźli sowieci, a budynki przejął po sąsiedzku Cegielski na produkcję wagonów i szkołę zawodową.
Stąd startowali robotnicy w czerwcu 1956 roku, gdy szli manifestować, co skończyło się dwudniowymi walkami ulicznymi i ulica nazywa się teraz 28 Czerwca 1956 r. Za kilka dni jestem umówiony ze starszym panem, który mi poda szczegóły. Spotkam się z nim w Muzeum Uzbrojenia na Cytadeli, gdzie obejrzymy dodatkowo wystawę czasową o przemyśle okupowanego Poznania. Zobaczę, czy coś o AFie będzie na wystawie i zamierzam też przy okazji wypytać kustosza - skąd brał materiały. Opracowań pisanych nie ma. Swoje ustalenia oczywiście podam na forum.

Dodam dla niezorientowanych, że Cegielski i AFA była na Wildzie - to jest południowa dzielnica (lewobrzeżnego) Poznania, natomiast zakłady Centry mieściły się na ul. Gdyńskiej w północnej dzielnicy (prawobrzeżnego) Poznania nazywanej Główna.

Ciekawostką jest także to, że głównym udziałowcem DWM i AFA był od lat 30. XX wieku Gunter Quandt - pierwszy mąż Magdy Goebbels, założyciel dynastii obecnie kontrolującej BMW.
quarvus
Leutnant zur See
 
Tonaż: 122.000 BRT

Dołączył(a): 14.12.07, 12:07
Lokalizacja: Poznań

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez quarvus » 11.12.16, 04:57

Jestem po spotkaniach ze świadkiem i kustoszem Muzeum Uzbrojenia na cytadeli poznańskiej.
AFA po bombardowaniach swoich zakładów w Niemczech, postanowiła postawić nowe fabryki akumulatorów z dala od Brytanii - wybrała Wiedeń i Poznań (przy Schwabenstrasse). Przejęcie przez AFA zakładów Centry wydaje mi się teraz wątpliwe, ponieważ ustaliłem na 100%, że zakłady funkcjonowały podczas okupacji pod zachowaną starą nazwą "Centra", a jej polski założyciel i właściciel Andrzej Kaczmarek nadal podczas okupacji kieruje zakładami - co było możliwe na terenach wcielonych do Rzeszy tylko po podpisaniu Volkslisty lub jakimś innym uznaniu niemieckiego obywatelstwa. Kaczmarkowi w wyniku ustaleń pokoju wersalskiego przysługiwało obywatelstwo niemieckie, bo urodził się jako pruski poddany z Provinz Posen, lecz gdy przeniósł fabrykę w 1919 roku z Berlina do Poznania, to musiał zostać tzw. "optantem", czyli wybrać polskie obywatelstwo. Bo Polska nie pozwalała posiadać majątku trwałego tym, którzy nie przyjęli polskiego obywatelstwa. Prawdopodobnie więc Kaczmarek w 1939 jakoś dogadał się z Niemcami, że nie robili mu o to pretensji i podpisał Volkslistę. Zakład Centry na ulicy Gdyńskiej w północnej części Poznania jeszcze wtedy nie fukcjonował, chyba zbudowano go po II wojnie światowej. Na zrobionej w muzeum mapie przemysłu poznańskiego czasów okupacji zakład "Centry" jest wykazany na ul. Grochowe Łąki, to jest w centrum miasta, ale chyba pod oznaczeniem "AFA". Być może Kaczmarek sprzedał część akcji "Centry" Quandtowi i w ten sposób "Centra" weszła w skład holdingu AFA i sprytnie uchował się jako współwłaściciel lub zarządca. Nacjonalizacja "Centry" dokonana już w 1945 roku była więc raczej karą dla Kaczmarka. Natomiast nową fabrykę AFA na Schwabenstrasse sowiety potraktowały jako import z Niemiec i wywieźli wyposażenie do ZSRR.
Podsumowując, wygląda więc na to, że obie poznańskie fabryki: CENTRA i AFA (pewno od 1943 roku) mogły produkować i dostarczać akumulatory dla u-bootów.
quarvus
Leutnant zur See
 
Tonaż: 122.000 BRT

Dołączył(a): 14.12.07, 12:07
Lokalizacja: Poznań

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez quarvus » 03.01.18, 03:23

Spróbuję na wiosnę zrobić nietypowe spotkanie poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy poświęcone produkcji uzbrojenia w tzw. "Ceglorzu", czyli zakładach HCP. Zahaczymy temat sąsiednich zakładów AFA, tym bardziej, że Izba Pamięci HCP mieści się w kondygnacji przyziemia (piwnicznej obecnie???) pierwszego budynku AFA.

Czy coś nowego w sprawie fabryki AFA udało mi się ustalić? Trochę się uzbierało nowości, po kolei:
1) Być może o lokalizacji fabryki akumulatorów AFA w Poznaniu w południowej dzielnicy Wilda w jakiejś mierze decydowało położenie dwóch wielkich zakładów chemicznych w pobliskim Luboniu, produkujących od początku XX wieku m. in. kwas fosforowy.
2) Moment zdobycia przez Armię Czerwoną terenu fabryki AFA oceniam na 27-28 stycznia 1945 r., w pierwszej fazie szturmu Poznania (od południa). Odbyło się bez większych walk, dlatego że Niemcy byli zaskoczeni i nie mieli tu większych rezerw do obrony dzielnicy Wilda.
3) Niemcy nie zdołali ewakuować zakładów AFA po ogłoszeniu alarmu w Festung Posen 20 stycznia i po zamknięciu pierścienia oblężenia 25 stycznia 1945 r., ponieważ nie mieli na to absolutnie czasu z powodu skali takiego przedsięwzięcia, na co dowody poniżej. Informacji o ewakuacji choćby części zasobów lub produkcji z AFA brak, chociaż z innych dwóch nowoczesnych fabryk poznańskich (Focke-Wulf i Telefunken) Niemcy pomiędzy 20 a 25 stycznia wywozili produkcję, na co dowodem jest zawartość ostatnich rozbitych 24 i 25 stycznia 1945 r. pociągów ewakuacyjnych. (to w odpowiedzi na post ObltzS)
4) Oficjalne przekazanie zakładów AFA (na liczne polskie wnioski) przez sowiecką komendanturę stronie polskiej nastąpiło 22 lutego 1945 r. na dzień zakończeniem walk o Poznań (cytadelę). Oczywiście oficjalny ten akt nic nie oznaczał, bowiem prawem zdobyczy wojennej i wojennej przemocy Sowieci panoszyli się tam, jak i w całym Poznaniu jak na zdobytym obcym terytorium i robili, co chcieli.
5) W tymże lutym radziecka Misja Ekonomiczna zajmująca się podobno "pomocą w odbudowie Polski ze zniszczeń wojennych" zakwalifikowała zakłady AFA w Poznaniu jako "przedsiębiorstwo przydatne dla gospodarki ZSRR".
6) Czego dowodem jest raport "przedstawiciela KERM na firmę Afa" inż. Kazimierza Kicha z 26 marca 1945 r., który opisuje przepędzenie go z terenu fabryki przez żołnierzy "5. Bataljonu Trofejnego" pod fałszywym pretekstem, że Sowieci dysponują specjalną zgodą Rządu Polskiego na wywózkę fabryki.
7) Wywózka trwała jeszcze jesienią 1945 r., czego dowodzi pismo z prośbą o interwencję do ministra Hilarego Minca z 18 IX 1945 r., cytuję soczyste fragmenty: wojska radzieckie wywożą z "Afy" wszystko. Wywieziono już około 160 wagonów najrozmaitszych maszyn i surowców. Obecnie rozmontowują maszyny i urządzenia fabryki, mogącej zatrudnić około 5 tys. robotników.
8) W całkowicie ogołoconych ogromnych budynkach fabrycznych Polacy postanowili więc uruchomić... masową produkcję samochodów, w związku z czym władze miejskie starały się o... pozyskanie w ramach reparacji wojennych stosownych urządzeń z jednej z fabryk w Niemczech (do czego nigdy nie doszło). Ostatecznie przekazano doskonale zachowane budynki AFA zakładom Cegielskiego (po sąsiedzku przez ulicę), które zostały zbombardowane przez Amerykanów w 1944 roku oraz zniszczone w czasie walk w styczniu 1945 r., jako uzupełnienie substancji i kubatury.
9) Ustalenie dokąd w ZSRR wywieziono ten ogromny łup w postaci najnowocześniejszej w Europie fabryki akumulatorów i co się z nim stało, wydaje się na razie niemożliwe.
10) Wiedziałem po oględzinach budynków fabrycznych, że AFA w Poznaniu była gigantyczna, ale dopiero cytowane raporty dają pełny obraz. Dalej - jak wynika z powyższego, Amerykanie zidentyfikowali produkcję broni strzeleckiej i maszynowej oraz Focke-Wulfa na terenach HCP, ale nie zidentyfikowali nowego zakładu AFA jako celu dwóch bombardowań wiosną 1944 roku.
W punktach od 4) do 8) streściłem ustalenia profesora Krzysztofa Stryjkowskiego z Uniwersytetu Poznańskiego (UAM) poczynione po dokładnej kwerendzie archiwalnej, opublikowane w pracy:
Krzysztof Stryjkowski, Poznań '45. Ostatni rok wojny i pierwszy rok odbudowy, Wyd. Nauka i Innowacje, Poznań 2013, s. 242-243, 375.
quarvus
Leutnant zur See
 
Tonaż: 122.000 BRT

Dołączył(a): 14.12.07, 12:07
Lokalizacja: Poznań

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez ObltzS » 05.01.18, 16:54

Witaj quarvus !

Poczyniłeś i podałeś bardzo interesujące ustalenia - być może owo wiosenne spotkanie przyczyni się do dalszych poszukiwań i nowych ciekawych ustaleń, wszak temat z pewnością nie jest definitywnie "zamknięty". Z drugiej strony zdumiewające jest to, że mimo upływu niemal osiemdziesięciu już lat, pewne zagadnienia nadal na swój sposób fascynują i tak do końca nie są jeszcze poznane ...
Życzymy zatem ciekawego spotkania i będziemy czekali na kolejne wieści ...
ObltzS
Admiral
Admiral
Moderator Team
 
Tonaż: 1.725.000 BRT

Dołączył(a): 05.07.05, 19:31
Lokalizacja: Polska południowa

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez quarvus » 03.02.21, 12:05

Grzegorz Nowak dwukrotnie (tyle na razie naliczyłem) napisał w tomikach serii "Okręty PMW" wydawanych obecnie przez Edipresse:
- tom 8, ORP Kondor - okręty podwodne proj. 613, s. 54;
- tom 9, ORP Wilk, ORP Żbik, ORP Ryś, s. 6;
że:
fabryka z Poznania przekazała stoczni na potrzeby okrętów podwodnych 100 poniemieckich akumulatorów.
Jak wynika z tekstu musiało stać się to w latach 1947-1949 przy okazji remontu okrętów, które wróciły ze Szwecji. Jedyne, co przychodzi mi do głowy - to byłyby akumulatory z poznańskiej fabryki AFA produkującej w czasie okupacji na potrzeby typu XXI. Fabryka jak już wcześniej meldowałem, została całkowicie wyrabowana i wywieziona do Związku Sowieckiego w roku 1945. Fabrykę przejęły zakłady Cegielskiego, ale nigdy nie spotkałem się z informacją, aby Sowieci pozostawili jakieś zapasy akumulatorów po tej fabryce na miejscu. Przychodzi mi jeszcze na myśl kilka rozbitych w czasie szturmu Poznania niemieckich pociągów ewakuacyjnych lub ładowane wagony na stacji Poznań Główny (wolne tory), którymi mogły iść ostatnie transporty akumulatorów i które nie znalazły się w zasięgu oddziałów "trofiejnych" Armii Czerwonej.

Jeżeli ktoś miałby jakieś wskazanie bibliograficzne w tej sprawie, skąd konkretnie pochodzi ta informacja (z czego korzystał Grzegorz Nowak), to byłbym wdzięczny za znak.
quarvus
Leutnant zur See
 
Tonaż: 122.000 BRT

Dołączył(a): 14.12.07, 12:07
Lokalizacja: Poznań

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez A.kuciapska » 27.12.21, 20:53

Mój dziadek pracował w fabryce AFA.
A.kuciapska
Fähnrich zur See
 
Tonaż: 1.000 BRT

Dołączył(a): 27.12.21, 20:49

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez Jatzoo » 29.12.21, 19:56

A możemy prosić o więcej szczegółów? W jakim okresie, czym się zajmował, itp., itd.
Z góry bardzo dziękujemy :-)
Jatzoo
Grossadmiral
Grossadmiral
Global Mod
 
Tonaż: 2.353.000 BRT

Dołączył(a): 22.08.02, 15:03

Re: Fabryki akumulatorów dla typu XXI w Poznaniu

Postprzez Gajusz Mariusz » 29.12.21, 21:26

Przyłączam się do prośby admina 8)
Gajusz Mariusz
Leutnant zur See
 
Tonaż: 122.000 BRT

Dołączył(a): 19.03.18, 16:32


Posty: 17 • Strona 1 z 1

Powrót do Okres powojenny



Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

cron