Zatopionych zostało…
Zatopionych zostało...
P. Steinitzer, Berlin-Lichterfelde[1]
Z radością i satysfakcją witamy meldunki ze wspaniałymi dokonaniami naszych morskich i powietrznych sił zbrojnych: tak dużo unicestwionej pojemności rejestrowej (BRT) statków! Poza samymi statkami, ile zniszczonego ładunku! Chcemy na kilku przykładach dotyczących codziennego życia przybliżyć te wartości, ale wcześniej musimy wspomnieć, że 1 tona rejestrowa brutto pojemności (1 BRT) to 2.83 m3.
Weźmy dla przykładu frachtowiec o pojemności 1000 BRT z ładunkiem pszenicy. Użyteczna przestrzeń ładunkowa wynosi około 60% pojemności rejestrowej statku. W przypadku naszego 1000-tonowca, jest to 1700 m3. Do tych 1700 m3 przestrzeni ładunkowej można załadować 1165 ton pszenicy. Z 1165 ton pszenicy po zmieleniu można otrzymać 757 ton mąki pszennej 65-procentowej[2] (Brytyjczycy kochają swój pszenny chleb). Aby przewieźć koleją taką ilość pszenicy, potrzebnych jest 78 wagonów o ładowności 15 ton, co daje dwa 39-wagonowe pociągi towarowe.
Zmielmy naszą pszenicę tak, aby otrzymać mąkę 70-procentową. Otrzymamy wówczas 815.5 ton mąki. Roczne zużycie mąki do wyrobu chleba wynosi 82 kg na głowę, co oznacza, że 815.5 tony mąki wystarczy, aby zapewnić roczne zaopatrzenie w chleb dla 10000 osób. Wartość tej mąki (w detalu 0.5 kg chleba = 0.25 marek[3]) wynosi 424060 marek[4].
Jeżeli 1000-tonowy frachtowiec został załadowany masłem, 20% użytkowej przestrzeni ładunkowej jest tracone ze względu na upakowanie[5], co daje 1360 m3 dostępnej przestrzeni, w której można przewieźć 1265 ton masła. Przyjmując roczne zużycie masła w wysokości 7.5 kg na głowę, ładunek masła przewieziony przez 1000-tonowy frachtowiec wystarczy do rocznego zaopatrzenia 168666 osób. Wartość detaliczna takiego ładunku masła wynosi 4.048 mln marek[6] (0.5 kg masła = 1.6 marki). Do przewiezienia takiej ilości masła koleją wymagane jest 101 wagonów o ładowności 15 ton.
Brytyjczycy są narodem kochającym cukier i sprowadzają go w ogromnych ilościach. Jeden 1000-tonowy frachtowiec - po uwzględnieniu 20% straty przestrzeni ładunkowej na upakowanie - przewozi 2180 ton cukru. Aby taką ilość cukru przewieźć koleją, potrzeba 174 wagonów o ładowności 15 ton, czyli trzech pociągów towarowych liczących po 58 wagonów. Zakładając roczne zużycie cukru wynoszące 13 kg na głowę, 2180 ton cukru wystarczy do rocznego zaopatrzenia 167800 osób. Wartość detaliczna takiej ilości cukru wynosi 1.7 mln marek[7] (0.5 kg cukru = 0.39 marki).
Te przykłady pokazują, że straty ogromnej ilości towaru są dla naszego wroga dużo bardziej dotkliwe niż strata samych statków, które mogą być - przynajmniej częściowo - zastąpione przez jednostki nowo-zbudowane, zakupione lub zarekwirowane. Towar zniszczony w wyniku zatopienia statku jest nie do zastąpienia.
Anglia, która jest zdana na import towarów, podczas wojny nie jest w stanie - w przeciwieństwie do nas - ustalić planu aprowizacji, ponieważ nie można określić które towary dotrą do angielskich portów, a które legną na dnie morza.
W związku z tym, że Anglia jest wyspą, towary mogą być sprowadzane jedynie drogą morską, a Wielka Brytania już nie panuje nad morzami.
[2] W ten sposób określano typ (jakość) mąki. Im większa wartość procentowa, tym gorsza jakość mąki.
[4] Dzisiejsza wartość tej ilości pszenicy (a właściwie wartość chleba wytworzonego z tej ilości pszenicy) to około 3.6 mln PLN (wg. cen z 2014 roku).
Na podstawie:
Die Kriegsmarine, Deutsche Marine-Zeitung (1939)